Thụy Điển: Căng thẳng vấn đề nhà ở thủ đô

Một căn hộ 1 phòng ngủ, rộng 55m2 tại Hoegalidsgatan, nơi nữ nhân vật chính Lisbeth Salander lớn lên vừa được bán tháng trước với giá 3,75 triệu kron (gần 12 tỉ đồng), cao hơn giá niêm yết 17% sau một cuộc chiến đấu thầu của 9 bên tham gia.

Đó là nhu cầu điển hình ở thủ đô của Thụy Điển, nơi mà xây dựng thì ít, dân số thì nhiều còn lãi suất vay thế chấp là dưới 3%. Điều này đã đẩy giá nhà ở trung tâm Stockholm lên 35% kể từ đầu năm 2009. Các khoản vay mua nhà đã đẩy số khoản nợ gia đình lên mức kỷ lục trên toàn quốc. Điều đó làm dấy lên mối quan tâm của các nhà hoạch định chính sách về thiệt hại tiềm tàng đối với nền kinh tế và ngăn cản ngân hàng trung ương cắt giảm lãi suất, thậm chí các công ty xuất khẩu của nước này còn cho rằng phải làm suy yếu tiền tệ để bảo vệ hàng ngàn công ăn việc làm.

Với lãi suất vay mua nhà 3 tháng tại Swedbank AB, ngân hàng cho vay thế chấp lớn nhất Thụy Điển là 2,94% - mức thấp nhất kể từ 11-2010, giá căn hộ trên toàn quốc tăng 11% trong vòng 12 tháng qua. Theo số liệu của Cục Thống kê Thụy Điển, tại Stockholm, nơi có hơn 1/5 dân số cả nước sinh sống, giá nhà tăng 9% và ở Gothenburg, thành phố lớn thứ hai của Thụy Điển, giá nhà còn tăng đến 13%.

IMF tháng trước đã đề nghị Thụy Điển tăng các điều kiện cho vay thế chấp để tránh “bong bóng” nhà đất và kiểm soát nợ tiêu dùng. Với tiến độ khấu hao như hiện nay, một hộ gia đình Thụy Điển trung bình phải mất 140 năm mới trả hết nợ mua nhà.

Nhà ở tại Thụy Điển hiện nay đắt hơn giá thực hơn 20%. Cho đến nay, có rất ít dấu hiệu cho thấy thị trường Stockholm yếu đi.

Căn hộ Soedermalm nằm trong tòa nhà màu xám được xây từ đầu những năm 1900 được bán với giá 10.341 USD/ m2. Theo Cục Thống kê Thụy Điển, giá đó cao hơn mức trung bình ở trung tâm thủ đô 10% và đưa Stockholm vào danh sách các thành phố đắt đỏ nhất Châu Âu.

Theo số liệu của Knight Frank, thủ đô Helsinki (Phần Lan) có giá năm ngoái cho mỗi m2 là 7.058 USD cho căn hộ 3 phòng ngủ tại khu vực trung tâm. Ở Luân Đôn, giá của một căn hộ thông thường là 12.254 USD/  m2, trong khi ở Paris, con số này là 7.281 USD. Nhu cầu nhà ở Stockholm vẫn tăng cao trong khi nguồn cung quá thiếu. Điều này làm cho Thụy Điển khác hẳn các quốc gia khác – ở Stocklholm, không hề có căn hộ bỏ trống.

Ngoài ra, trong những năm gần đây, nhiều khu nhà cho thuê tại thủ đô cũng đã được cải tạo thành nhà chính chủ, vì thế nhà cho thuê ở đây cũng thiếu và giá thuê cứ thế tăng lên.

Tháng 12 năm ngoái, chính phủ Thụy Điển đã công bố một báo cáo kết luận rằng luật của nước này, trong đó quy định mức tiền thuê như nhau được áp dụng lên những căn hộ thiết kế như nhau mà không xem xét gì đến vị trí địa lý của chúng, đã góp phần vào tình trạng thiếu nhà cho thuê.

Dân số Stockholm sẽ tăng từ 400.000 đến 450.000 người trong vòng 15-20 năm tới, nơi này sẽ là một trong những thành phố có sức mua cao nhất Châu Âu. Vì thế, theo ông Fredrik Johansson, trưởng bộ phận phân tích và chính sách của Phòng Thương mại Stockholm, giải quyết vấn đề nhà ở là mấu chốt để tăng trưởng bền vững.

Stockholm nên nới lỏng các quy định thi công cho các công ty  xây dựng để họ không cần phải điều chỉnh mọi dự án theo quy định cụ thể của thành phố. Một báo cáo của công ty nhà ở Riksbyggen và HSB hôm 11/6 cho biết tổng sản phẩm khu vực Stockholm có thể bị cắt giảm 120 tỉ krona từ năm 2010 đến 2030 nếu vấn đề thiếu nhà ở thủ đô không được giải quyết.

Bộ trưởng Tài chính Thụy Điển, ông Anders Borg hồi tháng Ba cũng đã đề xuất việc tạo cơ hội và giảm giá thành xây dựng thông qua giảm thuế, cắt giảm thời gian quy hoạch và xây dựng và tiết giảm các thủ tục pháp lý.  

NT (Lược dịch)