Tranh chấp chuyển nhượng quyền sử dụng đất khi chưa hết thời hạn thanh toán

Nhưng chưa hết thời hạn hợp đồng, bác tôi đã lấn chiếm phần đất bán cho gia đình tôi và đã xây nhà trên đất đó. Vậy gia đình tôi có thể khởi kiện đòi lại đất đó được không và khởi kiện ở đâu?

H.A  (Hà Nội)

- Trả lời:

Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa gia đình bạn và bác bạn là hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo phương thức trả dần.

Khoản 1, Điều 461 - Bộ luật Dân sự qui định: “Các bên có thể thoả thuận về việc bên mua trả chậm hoặc trả dần tiền mua trong một thời hạn sau khi nhận vật mua; bên bán được bảo lưu quyền sở hữu của mình đối với vật bán cho đến khi bên mua trả đủ tiền, trừ trường hợp có thoả thuận khác”.

Khoản 1, Điều 168 - Bộ luật Dân sự qui định: “Việc chuyển quyền sở hữu đối với bất động sản có hiệu lực kể từ thời điểm đăng ký quyền sở hữu, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác”.

Căn cứ vào 2 điều luật trên, tuy 2 bên đã giao kết hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất nhưng chưa hết thời hạn thanh toán, gia đình bạn cũng chưa thanh toán hết số tiền theo thoả thuận trong hợp đồng. Gia đình bạn cũng chưa được sang tên trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nên gia đình bạn vẫn chưa được quyền sử dụng đối với mảnh đất đó.

Nếu trong hợp đồng có qui định hạn chế quyền sử dụng đất trong thời gian thực hiện nghĩa vụ thanh toán thì bác bạn không được quyền sử dụng đối với mảnh đất đó. Do đó, gia đình bạn có thể làm đơn gửi đến toà án nhân dân có thẩm quyền khởi kiện bác bạn về việc vi phạm hợp đồng chuyển nhượng quyền sử đất.

Nếu trong hợp đồng không có qui định hạn chế quyền sử dụng đất đối với mảnh đất đó trong thời hạn thanh toán thì khi chưa sang tên trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho gia đình bạn, bác bạn vẫn có quyền sử dụng đối với mảnh đất đó. Nhưng khi hết thời hạn thanh toán, gia đình bạn hoàn thành nghĩa vụ như đã thoả thuận trong hợp đồng thì bác bạn phải bàn giao nguyên trạng mảnh đất trên theo như thỏa thuận. Nếu bác bạn đã xây dựng công trình trên đó thì bác bạn buộc phải tháo dỡ nếu gia đình bạn yêu cầu.

LS Bùi Sinh Quyền

Theo ANTĐ