Tp.HCM: Cải tạo, xây dựng chung cư cũ cách nào hiệu quả?

Việc thay thế những chung cư này bằng những chung cư cao tầng khang trang, sạch đẹp là việc làm cần thiết nhưng cũng gặp vô vàn khó khăn. Tuy nhiên, một số quận, huyện trên địa bàn Tp.HCM đã có cách làm sáng tạo, đem lại hiệu quả cao.

Những cách làm hiệu quả

Điển hình là Q.10. Đây là quận tập trung nhiều chung cư cũ xuống cấp nhất. Theo báo cáo, trên địa bàn quận này có 49 lô chung cư và 3 khu dân cư lụp xụp nằm chen chúc nhau, được xây dựng từ năm 1969 - 1970 theo dạng tiền chế. Một số chung cư cũ có vị trí bất lợi, xây dựng xen cài trong các khu dân cư hiện hữu, diện tích đất nhỏ nên rất khó kêu gọi các DN tham gia bởi việc cải tạo, đầu tư xây dựng lại trên khuôn viên cũ không đạt hiệu quả kinh tế cho nhà đầu tư. Vậy nhưng kể từ khi triển khai Chương trình cải tạo, xây dựng chung cư cũ bị xuống cấp, chỉ trong vòng 5 năm (2006 - 2010) quận đã di dời và tháo dỡ được 11 lô chung cư với 1.448 căn hộ và đã xây mới được 10 chung cư với gần 1.400 căn hộ, 102 nghìn m² sàn, đạt 100% kế hoạch. Do số lượng chung cư cũ phải xây mới quá lớn nên Q.10 đã chủ trương xây dựng bằng hình thức “cuốn chiếu”. “Các dự án thực hiện theo phương thức này vừa đảm bảo quỹ nhà tái định cư, vừa tạo sự an tâm cho người dân, góp phần đẩy nhanh tiến độ di dời, tháo dỡ các dự án kế tiếp”, bà Nguyễn Thị Thu Nga - Trưởng phòng Quản lý đô thị Q.10 cho biết.

Q.3 cũng là một trong những đơn vị được TP đánh giá thực hiện tốt nhất Chương trình xây dựng và cải tạo các chung cư cũ bị xuống cấp giai đoạn 2006 - 2010. KTS Trần Thanh Bình - Trưởng phòng Quản lý đô thị Q.3 cho biết: Để có được sự đánh giá như trên, quận đã áp dụng cách làm trình tự, xây dựng chương trình hành động dựa vào những quy định của Nhà nước và những quy định có liên quan đến đầu tư xây dựng cơ bản, trên cơ sở quy hoạch chung của TP, quy hoạch của Q.3. Cụ thể, quận đã huy động nhiều nguồn vốn để GPMB, tái định cư cho người dân. Để làm được điều đó, quận đã có chủ trương tái định cư tại chỗ cho người dân, kêu gọi các nhà đầu tư tham gia xây dựng các chương trình nhà ở xã hội với sự hỗ trợ và tạo điều kiện tối đa trong điều kiện cho phép của chính quyền. Cụ thể, những DN tham gia chương trình này sẽ được quận tạo điều kiện để thực hiện một số chức năng khác như dịch vụ thương mại nhằm hấp dẫn các nhà đầu tư tham gia. Đồng thời giúp các DN tháo gỡ những vướng  mắc nằm ngoài thẩm quyền của quận. Được biết, Q.3 đang xây dựng một chuyên đề về chương trình phát triển nhà ở giai đoạn 2011 - 2015. Song song đó quận cũng bắt tay vào thực hiện các dự án, công trình cụ thể, tiên phong trong việc chỉnh trang bộ mặt đô thị TP trong giai đoạn tới.

Những vật cản cần tháo dỡ

Theo số liệu thống kê, trên địa bàn Tp.HCM hiện có 1.022 chung cư, trong đó có 570 chung cư, nhà tập thể được xây dựng trước năm 1975. Phần lớn các chung cư này đều hết niên hạn sử dụng, xuống cấp trầm trọng và tập trung chủ yếu ở các quận nội thành như Q.10, Q.3, Q.5. Chất lượng các chung cư đó chỉ còn trên dưới 40% như: Lô P chung cư Nguyễn Kim (Q.10) , lô C chung cư Ngô Gia Tự (Q.10)... Tuy nhiên, việc xây dựng và cải tạo các chung cư xuống cấp trên địa bàn Tp.HCM hiện đang gặp rất nhiều khó khăn, thậm chí là bế tắc.

UBND Q.5 cho biết, quận này gặp khó trong việc kêu gọi đầu tư là bởi các chung cư cũ có mật độ xây dựng cao, diện tích căn hộ nhỏ và số hộ ở trong chung cư nhiều. Nếu xây dựng chung cư mới, chỉ riêng việc đáp ứng nhu cầu tái định cư tại chỗ cho người dân cũng không đủ vì vậy mà việc kêu gọi đầu tư không khả thi.

Q.3 có trên 70 chung cư cũ được xây dựng từ trước năm 1975 đang xuống cấp, trong đó khoảng 40% xuống cấp trầm trọng cần phải xây dựng và cải tạo lại. Là quận trung tâm nên việc đền bù, giải phóng mặt bằng và tái định cư cho người dân gặp rất nhiều khó khăn. Trong khi đó nguồn vốn ngân sách để cải tạo lại các chung cư, xây dựng các chương trình nhà ở lại quá eo hẹp khiến việc triển khai ỳ ạch, thậm chí trì trệ, dậm chân tại chỗ.

Chính những vật cản này đã khiến suốt 5 năm qua TP mới chỉ cải tạo, sửa chữa, di dời, tháo dỡ được 62 chung cư (112 lô)/570 chung cư thuộc diện phải cải tạo, tháo dỡ, trong đó xây mới được 25 chung cư với quy mô 3.384 căn hộ, tương đương khoảng 311 nghìn m² sàn xây dựng, thay thế 300 nghìn m² sàn chung cư cũ bị hư hỏng, xuống cấp theo Quyết định 114 của UBND Tp.HCM.

Ông Nguyễn Văn Danh - Phó giám đốc Sở Xây dựng Tp.HCM cho biết: Giai đoạn 2011 - 2015, TP sẽ cải tạo, xây dựng khoảng 156 chung cư cũ xuống cấp, bị hư hỏng trên địa bàn TP. Hiện các quận - huyện vẫn tiếp tục rà soát, đánh giá chất lượng còn lại của các công trình để bổ sung danh mục các chung cư hư hỏng nặng làm cơ sở để xây dựng kế hoạch di dời các hộ dân, tháo dỡ công trình và đầu tư xây dựng lại.

Trong năm 2011, TP sẽ di dời một số chung cư và khởi công xây dựng 14 chung cư mới. Cụ thể các chung cư sau: 72 - 86 Trương Quyền, 2 Nguyễn Gia Thiều, 148 Nguyễn Đình Chiểu, 125 Pasteur (Q.3); Trúc Giang, lô Y chung cư Hoàng Diệu, Ngô Văn Sở (Q.4); 489-509 Gia Phú, 73/18G/17 Hồng Bàng (Q.6); lô K-L-M-N-O Nguyễn Kim, lô A-F-G Ngô Gia Tự (quận 10); lô chữ và lô số chung cư Thanh Đa (Q.Bình Thạnh), 350 Hoàng Văn Thụ (Q.Tân Bình); 231/9 Lê Văn Sỹ (Q.Phú Nhuận).

(Theo xaydung)