Tại nơi đáng sống nhất thế giới, người dân không dám mua nhà

Giá nhà tại Sydney đã tăng hơn 140% trong 15 năm qua do thiếu nguồn cung, lãi suất thấp và thuế có lợi cho các nhà đầu tư. Vượt London và New York, Sydney đã trở thành thị trường địa ốc đắt đỏ thứ 2 thế giới. Trong khi đó, Melbourne - thành phố đáng sống nhất thế giới trong 7 năm qua theo đánh giá của Economist Intelligence Unit cũng có giá nhà cao thứ 6 hành tinh.

Điều này đã kéo theo sự sụt giảm mạnh về tỷ lệ sở hữu nhà của giới trẻ nước này. Trong số những người ở độ tuổi 25-34, chỉ khoảng 45% sở hữu nhà riêng, giảm 16% so với thập niên 80. Một nửa trong số mức giảm này là trong thập kỷ qua. Hoạt động vay mua nhà trong giai đoạn này cũng tăng, kéo theo nợ hộ gia đình bị đẩy lên mức kỷ lục. Chính phủ sẽ phải chi cho phúc lợi xã hội ngày càng nhiều khi số người nghỉ hưu rồi vẫn chưa trả nợ mua nhà xong, hoặc phải đi thuê ngày càng tăng.

Brendan Coates, chuyên gia chính sách BĐS tại Viện Grattan cho hay, giấc mơ mua nhà của người Australia đang thành ác mộng do sai lầm chính sách mà muốn khắc phục phải mất ít nhất 2 thập kỷ.

Giá nhà Melbourne cao thứ 6 thế giới. Ảnh: Herald Sun

Ngày càng có nhiều người Australia bất mãn về giá nhà tăng. Một khảo sát của Đại học Quốc gia Australia cho thấy, gần 90% người dân lo sợ rằng thế hệ tương lai sẽ không mua được nhà. Điều này đang gia tăng sức ép lên Chính phủ.

Một nguyên nhân chính của tình trạng này là chính sách thuế khiến BĐS trở thành món hời với những kẻ đầu cơ tài chính. Những người mua nhà lần đầu cho rằng họ khó có thể cạnh tranh với các nhà đầu tư, bởi để giảm thuế thu nhập, nhóm này có thể dùng chi phí sở hữu một căn BĐS cho thuê.

Từ năm 1999, khi số tiền thuế trên khoản chênh lệch sau khi bán nhà được giảm một nửa, việc đầu tư vào BĐS ngày càng tạo ra sức hút. Vì thế, các nhà đầu tư đã xếp hàng đổ tiền vào đây khi giá BĐS liên tục tăng.

Australia có hơn 2 triệu người (khoảng 1/12 người) sở hữu một căn BĐS để đầu tư. Trong đó, số lượng sở hữu từ 2 căn trở lên đạt khoảng 30%.

Paul Dales, kinh tế trưởng khu vực Australia tại Capital Economics nhận xét, số tiền đổ vào BĐS ngày càng nhiều đồng nghĩa với sự sụt giảm dòng tiền đổ vào các lĩnh vực khác. Điều này khiến sự tăng trưởng kinh tế bị kéo tụt. Trung bình, một căn nhà tại Sydney có giá hơn 1 triệu đôla Australia.

Để cải thiện tình trạng này, Chính phủ Australia đã đưa ra gói giải pháp từ tháng 5. Tuy nhiên, giải pháp này chỉ hướng đến những nhà đầu tư ngoại mua nhà rồi bỏ trống, và ưu đãi thuế cho những người mua nhà trong lần đầu.

Cũng theo giới phân tích, vấn đề này rất khó giải quyết. Muốn mua được nhà, những người dưới 35 tuổi phải có thu nhập cao.

Judith Yates, giảng viên Đại học Sydney nhận xét, cách giải quyết mà các chính trị gia đưa ra mới chỉ theo bề nổi, tác dụng ngắn hạn còn dài hạn sẽ không có hiệu quả. Vị này nói, họ chưa nỗ lực nghiêm túc để giải quyết gốc rễ vấn đề.

Để kiềm chế giá nhà tăng vọt, nhiều thành phố trên thế giới cũng đã đưa ra biện pháp. Ở Canada, nhờ nhiều chính sách, từ việc kiểm soát nhà cho thuê đến đánh thuế 15% với người mua nước ngoài, giá nhà tại Toronto đã giảm. Hay như Singapore cũng áp dụng rất nhiều cách, từ tăng thuế trước bạ đến cấm các khoản vay chỉ phải trả lãi suất, khiến giá nhà giảm liên tiếp trong 3 năm.

Nhu cầu nhà ở tại Australia ngày càng tăng khi dân số tại đây đã tăng gần 4 triệu người từ năm 2006 do chính sách nhập cư của họ. Hơn một thập kỷ qua, nguồn cung đã không thể đáp ứng. Đa phần nguồn cung nhà mới là những căn hộ nhỏ, hướng đến các nhà đầu tư mà không phải hộ gia đình.

Xã hội vì thế cũng chịu không ít tác động. Những người trẻ tăng thời gian ở nhà chung cùng cha mẹ. Thậm chí, để dành tiền mua nhà, họ phải trì hoãn việc cưới hỏi và sinh con. Những người có thu nhập trung bình hay thấp như giáo viên, y tá không đủ tiền để sinh sống trong cộng đồng mà họ phục vụ.