Nhà sở hữu Nhà nước bị sử dụng lãng phí

“Nguồn nhà thuộc sở hữu Nhà nước (SHNN) hiện do người dân cũng như các cơ quan tổ chức đang sử dụng rất lãng phí...”. Bà Nguyễn Thị Thu Thủy, Giám đốc Công ty Quản lý và Kinh doanh nhà TPHCM, cho biết tại buổi họp giám sát của Ban Kinh tế Ngân sách HĐND TP sáng 24-6.

314 biệt thự: Bán hay chỉnh trang?

Theo bà Thủy, hiện nhà SHNN được bán theo Nghị định 61/CP, đơn vị đã làm thủ tục gần hết cho những diện đủ điều kiện bán, riêng 889 hộ dân hiện cư ngụ trong 314 biệt thự dù đã tính giá, song còn phải chờ chủ trương từ Chính phủ xem có được bán hay không. Bởi đây là những căn nhà nằm trong khuôn viên đất rộng, vị trí đẹp, có giá trị cao... nếu bán sẽ rất lãng phí thay vì đưa vào diện chỉnh trang xây dựng mới. Ngoài ra, những căn hộ ở các chung cư sắp sập; cao ốc đan xen nhà ở cũng không thể bán bởi sẽ gây khó khăn cho chương trình cải tạo chung cư cũ của TP.

Qua kiểm tra thực tế căn nhà tập thể số 58 Trần Quốc Thảo (quận 3) vào sáng cùng ngày, hầu hết các đại biểu HĐND đều nhìn nhận nếu bán theo Nghị định 61/CP sẽ lãng phí. Bởi một khuôn viên đất trước đây là biệt thự có diện tích lên đến 2.000 m2, chiều dài mặt tiền gần 30 m nhưng chỉ có 18 hộ sử dụng. Toàn bộ đất mặt tiền đã chia thành từng căn nhà phố và xây dựng không phép hiện được trưng dụng để cho thuê. Phía bên trong, ngoài 6 hộ chia nhau “trấn giữ” căn biệt thự, những hộ còn lại nằm rìa đều được xây dựng khá tạm bợ, trong khi nếu tính ra khu đất này trị giá phải hàng chục ngàn lượng vàng.

Khi được hỏi, đa phần người dân ở đây đều có chung nguyện vọng được mua nhà theo Nghị định 61/CP với lý do đưa ra là cán bộ Nhà nước đã cư ngụ ở đây nhiều năm, gia đình chính sách khó khăn về chỗ ở... Tuy nhiên, nhiều đại biểu cho rằng nếu bán, chưa chắc các hộ dân ở đây tiếp tục ở mà sẽ sang nhượng lại theo giá thị trường, khi đó TP lãng phí tiền tỉ. Còn không bán thì “khó xử” đối với những gia đình chính sách.

Một số ý kiến trong đoàn cho rằng Nhà nước nên kêu gọi đầu tư chỉnh trang xây dựng cao ốc, người dân sẽ được đền bù nhà, đất theo giá thị trường và tái định cư tại chỗ thì mọi việc trọn vẹn hơn.

Giá cho thuê quá... bèo! 

Đây chính là nguyên nhân dẫn đến sự lãng phí lớn trong việc cho thuê nguồn nhà thuộc SHNN. Điển hình là căn nhà số 140B Nguyễn Văn Trỗi (quận Phú Nhuận) cho Công ty Phát hành sách khu vực II thuê rẻ như “bèo” mà Báo NLĐ ngày 17-6 đã phản ánh. Bà Thủy cho biết đến nay đối với nhiều mặt bằng đơn vị vẫn phải áp dụng biểu giá cho thuê rất thấp theo Quyết định 3346 của UBND TP ban hành năm 1994. Với mức giá này thì các đơn vị chỉ cần thuê của Nhà nước, sau đó đem cho thuê lại một phần theo giá thị trường xem như hốt bạc tỉ. Bà Thủy cũng cho biết năm 2004, Sở Xây dựng đã trình lên UBND TP phương án điều chỉnh giá thuê để phù hợp với thị trường, nhưng đến nay chỉ mới thẩm định xong.

“Vậy đối với khu đất “vàng” số 8 - 12 Lê Duẩn (quận 1), vì sao TP không bán cho các công ty lưu thuê mà lại thu hồi?”- đại biểu Đặng Văn Khoa chất vấn. Bà Thủy khẳng định: Cách làm của TP là phù hợp, bởi trong 5 đơn vị hiện đang thuê có đơn vị cho thuê lại kiếm lời. Đơn cử như phía sau căn nhà 12 Lê Duẩn, một công ty đã cho thuê lại mặt bằng làm nhà hàng trong nhiều năm, không ai điều tiết được khoản lợi nhuận này và cũng không biết ngân sách Nhà nước được hưởng bao nhiêu hay chỉ rơi vào túi cá nhân(?!). “Vì vậy sau khi hợp đồng thuê nhà hết hạn vào tháng 12-2007, chúng tôi cương quyết không ký gia hạn tiếp và mạnh dạn kiến nghị UBND TP thu hồi toàn bộ cũng như lên phương án truy thu khoản tiền chênh lệch từ việc cho thuê lại”- bà Thủy nói. 

Vì sao không đấu giá?  “Tại sao khu đất “vàng” số 8 - 12 Lê Duẩn (quận 1) không đấu giá mà lại chỉ định giao Công ty Quản lý và Kinh doanh nhà TP để thực hiện liên doanh liên kết?” - đại biểu Đặng Văn Khoa hỏi. Bà Thủy cho rằng dù có liên doanh thì vẫn tính đúng tính đủ giá trị quyền sử dụng đất và đây là tài sản của Nhà nước đưa vào vốn góp. Nếu chỉ nhắm đến đấu giá thì sắp tới những vị trí đẹp nhất của khu trung tâm TP mà không thể mua được bằng tiền sẽ rơi vào tay các công ty nước ngoài hoặc tư nhân đứng đằng sau, trong khi những khu vực đó TP cần giữ lại nếu đủ năng lực đầu tư...