Kiểm soát vi phạm trật tự xây dựng tại Hà Nội: Mô hình nào?

Việc xóa bỏ một bộ phận vẫn được coi là “tai mắt” của chính quyền địa phương trong việc quản lý trật tự xây dựng, không chỉ khiến những người đang trực tiếp đảm nhận nhiệm vụ này băn khoăn, mà ngay cả dư luận cũng đặt câu hỏi: Có thanh tra xây dựng phường, xã mà thực trạng vi phạm vẫn tràn lan, phổ biến. Vậy, nếu xóa bỏ lực lượng này, trật tự xây dựng có bị thả nổi cho vi phạm hoành hành?

Phải khẳng định rằng, thời gian vừa qua, những vi phạm trong quản lý trật tự xây dựng tại Hà Nội đã gia tăng tới mức báo động dù các cơ quan chức năng có đầy đủ chế tài xử phạt và mỗi xã, phường đều có lực lượng thanh tra xây dựng giám sát. Ngoài việc cố tình vi phạm của các cá nhân thì trách nhiệm, hiệu quả quản lý nhà nước về trật tự xây dựng ở chính quyền cơ sở là yếu kém, thậm chí buông lỏng để các sai phạm tồn tại.

Thậm chí, qua lần giám sát về quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn TP Hà Nội, ông Nguyễn Hoài Nam, Trưởng ban Pháp chế HĐND TP Hà Nội đã thẳng thắn nhận xét rằng, có sự “thỏa thuận ngầm” giữa cơ quan, cán bộ xử lý vi phạm với chủ đầu tư...

Ngay cả ông Trần Viết Ngôn, Phó Chánh thanh tra xây dựng Hà Nội cũng phải thừa nhận, công tác quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn đang bộc lộ nhiều hạn chế. Ngay cả trong khu phố cổ Hà Nội, do “vừa đá bóng vừa thổi còi” trong cấp phép xây dựng và xử lý, nên việc quản lý trật tự xây dựng rất yếu kém, nhất là tồn tại của lực lượng thanh tra cấp xã, phường.

Ảnh minh họa

Những vụ vi phạm trật tự xây dựng “nổi đình, nổi đám”, phải kể đến gần 50 trường hợp xây dựng trái phép tại xã Song Phương, huyện Hoài Đức, với những nhà xưởng có diện tích hàng trăm mét vuông tồn tại ngang nhiên. Đến thời điểm này, mới có 19 công trình được cưỡng chế. Hay như tại Dự án làng nghề Triều Khúc, xã Tân Triều (huyện Thanh Trì), nhiều biệt thự xây dựng trái pháp luật cũng đã có thông báo xử lý từ giữa năm 2012 nhưng đến nay, các công trình này vẫn tồn tại.

Theo báo cáo thanh tra tại Dự án làng nghề Triều Khúc, hàng loạt sai phạm đã bị phát hiện, như 46/80 lô đất đấu giá trúng thầu, hiện chưa đưa vào sử dụng; 25/39 lô đất được cấp giấy phép, xây dựng không đúng giấy phép, 12 đơn vị và tất cả các hộ cá nhân, hộ gia đình chưa nộp thuế hằng năm cho Nhà nước, 6 lô đất đã chuyển nhượng dưới dạng hợp đồng ủy quyền…

Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Đức Học, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, Sở Xây dựng Hà Nội đã lập dự thảo và đang trình lên UBND TP Hà Nội 2 mô hình để quản lý trật tự xây dựng đô thị: mô hình 1 là thành lập các đội thanh tra xây dựng trực thuộc sở nằm ở các quận, huyện theo quy định của Nghị định 26/CP, tuy nhiên như đã phân tích ở trên, mô hình này sẽ nảy sinh nhiều bất cập; mô hình 2 là đề nghị đổi tên các đội thanh tra xây dựng cấp quận huyện, xã phường thành các đội quản lý trật tự xây dựng trực thuộc UBND các cấp, cũng giống với mô hình thí điểm thì sẽ đạt hiệu quả hơn, tuy nhiên nếu thực hiện mô hình này sẽ trái với nhiều quy định về tổ chức cán bộ