Gian nan cải tạo chung cư cũ tại Hải Phòng

Nhu cầu cấp bách

Sở Xây dựng Hải Phòng cho biết, trên địa bàn thành phố hiện có 205 chung cư cũ với hơn 7.200 hộ dân đang sinh sống. Trong đó, có 169 khu chung cư xuống cấp, đặc biệt có 64 chung cư ở cấp độ D - cấp đặc biệt nguy hiểm, không bảo đảm cho người dân sử dụng, cần phá dỡ, xây dựng lại. Ngoài việc bị xuống cấp, hư hỏng, mục nát, một vấn đề lo ngại khác chính là việc lấn chiếm, cơi nới đã làm ảnh hưởng đến kết cấu chịu lực, đe dọa rất lớn đến sự an toàn của cư dân.

Trước thực trạng này, từ năm 2015, TP. Hải Phòng có chủ trương cải tạo các khu chung cư xuống cấp và bố trí 150 tỷ đồng ngân sách năm 2016 cho việc cải tạo chung cư cũ. Tính đến ngày 19/11/2016, chung cư cũ đầu tiên tại Hải Phòng đã được khởi công xây dựng lại là Chung cư U19 Lam Sơn, quận Lê Chân.

Theo ông Phùng Văn Thanh, Giám đốc Sở Xây dựng TP. Hải Phòng, thành phố sẽ xóa bỏ 178 chung cư để xây dựng lại và 27 chung cư phải cải tạo, nâng cấp. Dự kiến, tổng vốn đầu tư khoảng 15.000 tỷ đồng.

Trong đó, TP. Hải Phòng sẽ sử dụng 3.700 tỷ đồng vốn ngân sách nhà nước để cho cho hỗ trợ, bồi thường giải phóng mặt bằng, tạm cư, sửa chữa 27 chung cư cũ. Số vốn còn lại là 11.400 tỷ động sẽ được huy động theo hình thức BT để phá dỡ chung cư cũ, xây dựng 21 chung cư tái định cư, xây dựng hạ tầng trong phạm vi quy hoạch.

Khu tập thể 311 Đà Nẵng (quận Ngô Quyền) xuống cấp nghiêm trọng (cấp độ D) cần được cải tạo, xây dựng mới. Ảnh: Thanh Sơn

Hiện tại, đã có 3 doanh nghiệp là Tổng công ty Xây dựng Bạch Đằng, Công ty CP Xây dựng và Phát triển đầu tư Hải Phòng và Công ty CP Đầu tư dịch vụ tài chính Hoàng Huy đề xuất tham gia.

Trong năm 2017, Hải Phòng phấn đấu khởi công 16 chung cư mới từ 6-28 tầng với gần 7.000 căn hộ. Cụ thể, dự kiến khởi công chung cư U1, U2, U3 Lê Lợi trong tháng 4/2017; khởi công xây dựng chung cư Đổng Quốc Bình (quận Ngô Quyền) trong tháng 5/2017; Chung cư U19 Lam Sơn (quận Lê Chân) tiếp tục được thi công từ 1/4.

Bên cạnh đó, các chung cư như 47 Lê Lai, 311 Đà Nẵng, Đồng Tâm và Vạn Mỹ (quận Ngô Quyền); chung cư Đồ Sơn và Kiến An; chung cư An Dương và chung cư A48, 49 Lán Bè (quận Lê Chân) sẽ lần lượt được khởi công trong Quý IV/2017. Trong năm 2018 và những năm tiếp theo sẽ được sửa chữa, khởi công xây dựng mới một số chung cư xuống cấp còn lại.

Khó theo kịp kế hoạch

Kế hoạch đưa ra là vậy, song với thực trạng hiện nay, kế hoạch cải tạo chung cư cũ của TP. Hải Phòng sẽ khó về đúng đích vì còn nhiều "nút thắt". Khác với những "nút thắt" về quy hoạch, giải phóng mặt bằng như Hà Nội hay Tp.HCM, "nút thắt" trong việc cải tạo các chung cư cũ tại Hải Phòng lại đến từ lối vào các khu chung cư, khu tập thể cũ, vì cơ bản lối vào này chỉ rộng từ 1,5-2 m, rộng lắm cũng chỉ khoảng 3m.

Cụ thể, chung cư U19 Lam Sơn sau hơn 4 tháng khởi công, hiện tiến độ dự án gần như "án binh bất động" vì không có lối vào công trường để di chuyển máy móc và nguyên vật liệu.

Ông Phạm Đức Hạnh, Trưởng phòng Quản lý Sở Xây dựng TP. Hải Phòng cho biết, không chỉ khu U19 Lam Sơn, tại Hải Phòng có khá nhiều khu chung cư cũ riêng lẻ, trong những ngõ sâu, rất khó khăn trong việc triển khai xây dựng. Do đó, khi giải phóng được mặt bằng mà không mở lối vào được từ các hộ dân xung quanh, thì dự án sẽ không triển khai được.

Một khó khăn khác là quỹ nhà tạm cư của thành phố hiện còn rất ít. Báo cáo của Sở Xây dựng Hải Phòng cho hay, quỹ nhà tạm cư của thành phố chỉ còn khoảng 625 căn hộ, trong khi nhu cầu bố trí tạm cư lên đến 2.000 căn hộ.

Chưa kể, để xây dựng các khu tái định cư cũng cần quỹ đất lớn và phải ở những vị trí thuận lợi, thì mới nhận được sự đồng tình của người dân. Hơn nữa, khi đã có quỹ đất thì thời gian hoàn thiện thủ tục, xây dựng nhà tạm cư cũng phải mất khoảng 2 năm, ảnh hưởng lớn đến tiến độ đền bù giải phóng mặt bằng, làm chậm kế hoạch cải tạo chung cư cũ của thành phố.

Còn nếu thực hiện theo hình thức BT, thành phố cũng phải bố trí quỹ đất đối ứng cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, hiện đang có những ý kiến trái chiều từ các doanh nghiệp về các quỹ đất được thành phố bố trí.

Như vậy, để kế hoạch cải tạo chung cư cũ đi đúng tiến độ, Hải Phòng sẽ phải gỡ nhiều "nút thắt", nhưng việc này không phải chuyện một sớm, một chiều.