Xuất khẩu xi măng vì sao "tụt dốc"?

Xuất khẩu xi măng gặp “sóng lớn”

Theo thống kê của Bộ Xây dựng, xuất khẩu sản phẩm xi măng tháng 5/2015 ước tính đạt 1,10 triệu tấn, bằng 100% so với tháng 5/2014, bằng 83% so với tháng 4. Trong đó, Tổng Công ty Công nghiệp Xi măng Việt Nam (Vicem) đã xuất khẩu trong tháng 5/2015 ước tính đạt 0,15 triệu tấn, ước tính 5 tháng đầu năm nay đạt 0,63 triệu tấn. Sản lượng xi măng xuất khẩu và clinker giảm sút nhiều so với năm ngoái vì thị trường xuất khẩu sang một số quốc gia đang gặp khó khăn, đặc biệt là Bangladet, một thị trường xuất khẩu truyền thống của xi măng Việt Nam.

Câu hỏi đặt ra là tại sao xuất khẩu xi măng của nước ta lại gặp khó khăn trong khi nhu cầu tiêu thụ xi măng trên thế giới đang tăng? Ông Bùi Hồng Minh, Phó tổng giám đốc Vicem cho biết, trong năm 2015 này, nguồn cung trên thế giới đã tăng lên đáng kể khiến kim ngạch xuất khẩu xi măng của nước ta giảm.

Theo phân tích của lãnh đạo một doanh nghiệp chuyên xuất khẩu xi măng, xuất khẩu xi măng của nước ta đang phải cạnh tranh mạnh về giá và lượng với những doanh nghiệp “hàng xóm” như Trung Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, Indonesia... Họ xuất khẩu một số lượng lớn, giá xuất khẩu xi măng Hàn Quốc, Trung Quốc, Indonesia lại thấp hơn xi măng nước ta, bề dày kinh nghiệm xuất khẩu cũng nhiều hơn nên dễ dàng cạnh tranh với xi măng của Việt Nam.

Kim ngạch xuất khẩu xi măng của Việt Nam hiện đang giảm

Hiện nay, vẫn tồn tại nhiều ý kiến trái chiều về việc xuất khẩu xi măng, người thì đồng tình, người không ủng hộ tăng lượng xuất khẩu do lo sợ xuất khẩu tài nguyên. Thực tế thị trường chính là câu trả lời thỏa đáng nhất. Xuất khẩu xi măng không dễ dàng, đặc biệt là một quốc gia chưa có cảng nước sâu chuyên dành cho việc xuất khẩu xi măng như Việt Nam.

Tiêu thụ xi măng nội địa tăng

Trong tháng 5/2015, một tín hiệu đáng mừng cho thị trường xi măng là tiêu thụ nội địa tiếp tục tăng lên khi xuất khẩu xi măng gặp sóng lớn, giảm cả về giá và lượng.

Theo thống kê từ Bộ Xây dựng, ước tính sản phẩm tiêu thụ trong tháng 5/2015 là 6,38 triệu tấn, bằng 109% so tháng 5/2014, bằng 98% so tháng 4. Ước tiêu thụ trong 5 tháng đầu năm nay là 27,19 triệu tấn, đạt 37,7% kế hoạch năm 2015 và bằng 101% so cùng kỳ năm 2014. Trong đó, tiêu thụ nội địa tháng 5 ước 5,28 triệu tấn, bằng 111% so tháng 5/2014 và bằng 102% so tháng 4. Vicem tiêu thụ trong tháng 5 ước tính đạt 1,95 triệu tấn, bằng 114% so với tháng 5/2014 và bằng 98,5% so với tháng 4. Tiêu thụ nội địa trong 5 tháng đầu năm nay ước tính đạt 21,34 triệu tấn xi măng, bằng 105% so với cùng kỳ năm ngoái.

Ông Lê Văn Tới, Vụ trưởng Vụ Vật liệu Xây dựng đã lý giải nguyên nhân tiêu thụ nội địa tăng. Theo ông Tới, sản lượng xi măng tiêu thụ nội địa tháng 5 tăng cao vì đã thực sự bước vào mùa xây dựng, thêm nữa là thời tiết cũng thuận lợi cho hoạt động xây dựng. Trong khi tiêu thụ nội địa tăng, nguồn cung xi măng nội địa không tăng thì xuất khẩu giảm là phù hợp. Trong tháng 5, giá bán xi măng nhìn chung vẫn ổn định mặc dù giá xăng dầu và giá điện đã điều chỉnh tăng.

Xi măng là mặt hàng nặng, quá trình vận chuyển gặp nhiều khó khăn, bản thân các doanh nghiệp sản xuất xi măng luôn xem gia tăng thị phần trong thị trường trong nước là mục tiêu chứ không phải gia tăng thị phần từ việc xuất khẩu. Có thể thấy, xuất khẩu xi măng không dễ dàng và đây là mặt hàng nên cũng phải chịu sự điều chỉnh của quy luật thị trường là tất yếu.