WB khuyến nghị Trung Quốc về cách xóa sổ 'thành phố ma'

Quy hoạch đất đai không theo kịp đô thị hóa

Theo một báo cáo do Ngân hàng Thế giới và Trung tâm Nghiên cứu Phát triển thuộc Hội đồng Nhà nước Trung quốc thực hiện, hiện tượng dân số tại các đô thị Trung Quốc đang tăng, hiện nay đã tăng thêm 200 triệu so với trước đây một thập kỷ, đã buộc chính quyền phải tăng cường thực thi các qui định về môi trường và giảm thiểu các vấn đề về sức khỏe gây ra bởi ô nhiễm.

Trong vòng 30 năm qua, tăng trưởng kinh tế kỉ lục của Trung Quốc đã giúp 500 triệu người thoát khỏi cảnh đói nghèo, quá trình đô thị hóa nhanh chóng cũng mang lại vô số việc làm, đất đai giá rẻ và cơ sở hạ tầng tốt.

Tuy Trung Quốc đã tránh được một số mặt tiêu cực của quá trình đô thị hóa nhưng vẫn không tránh khỏi một số vấn đề như qui hoạch đất đai kém hiệu quả đã làm xuất hiện tình trạng phát triển quá nhanh và các thành phố ma, tình trạng ô nhiễm đe dọa sức khỏe người dân, và làm cho đất canh tác và tài nguyên nước đang trở nên khan hiếm.

Vào năm 2030 dân số đô thị Trung quốc sẽ lên đến 1 tỉ, tức là khoảng 70% tổng dân số. Viễn cảnh đó buộc các nhà lãnh đạo Trung quốc phải tìm kiếm một quá trình đô thị hóa được điều phối tốt hơn.

Cải cách đất đai là việc đầu tiên nên làm

Báo cáo do Ngân hàng Thế giới và Trung tâm Nghiên cứu Phát triển thuộc Hội đồng Nhà nước Trung quốc đã đưa ra 6 khuyến nghị để quốc gia này "xoa dịu" được những hạn chế do quá trình đô thị hóa gây ra.

Trong đó, giải pháp được nhấn mạnh nhất la cải cách quản lí và thể chế đất đai. Quá trình mở rộng đô thị trong những năm gần đây chủ yếu dựa vào đất nông nghiệp chuyển đổi. Theo báo cáo thì quỹ đất nông nghiệp hiện đã xuống gần đến “giới hạn đỏ” 120 triệu ha. Đây là mức tối thiểu cần thiết để đảm bảo an ninh lương thực.

Muốn sử dụng đất hiệu quả hơn đòi hỏi phải trao quyền sở hữu mạnh mẽ hơn cho nông dân, đền bù thỏa đáng hơn cho diện tích đất bị thu hồi, cần cơ chế mới phục vụ việc chuyển đổi đất xây dựng nông thôn sang đất đô thị và phân bổ đất đô thị dựa trên giá thị trường.

Trung Quốc cần đề ra những giới hạn pháp lí đối với việc lấy đất nông nghiệp cho các mục đích công cộng của chính quyền địa phương. Báo cáo cũng khuyến nghị áp giá thị trường cho đất công nghiệp và chuyển đổi đất công nghiệp sang mục đích thương mại và đất ở. Qua đó sẽ khuyến khích ngành dịch vụ phát triển và tạo cơ sở vững chắc hơn về kinh tế cho các thành phố loại nhỏ và giảm giá nhà.

Ngoài ra, báo cáo cũng đưa thêm nhóm 5 giải pháp như: cải cách hệ thống đăng ký hộ gia đình theo hộ khẩu; nâng cao mức độ bền vững tài chính của các thành phố đồng thời tăng cường kỷ cương tài chính đối với chính quyền địa phương; đổi mới qui hoạch và thiết kế đô thị; quản lí áp lực môi trường và tăng cường quản trị địa phương.