Vi phạm đất đai, chính quyền bị tòa tuyên bồi thường dân 2 tỉ đồng

Bị thu hồi dù mua đất đúng luật

Trong vụ thắng kiện hi hữu này, người thắng kiện UBND huyện Trảng Bom là bà Nguyễn Thị Nga (34 tuổi, ngụ tại xã Hố Nai 3, huyện Trảng Bom).

Bà Nga cho biết, đầu năm 2006, vợ chồng bà được UBND huyện Trảng Bom cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (QSDĐ) cho phần diện tích 634m2 ở xã Bắc Sơn. Đây là mảnh đất vợ chồng bà mua lại hợp pháp từ ông N.V.X. Đến tháng 5/2006, UBND huyện đồng ý cho vợ chồng bà chuyển mục đích sử dụng 200m2 trong thửa đất trên thành đất thổ cư.

Có giấy tờ hợp lệ và được chuyển mục đích sử dụng, gia đình bà Nga sau đó đã làm hợp đồng cho thuê lại thửa đất trên. Tuy nhiên, đến ngày 29/11/2007, theo chỉ đạo của UBND tỉnh Đồng Nai, UBND huyện Trảng Bom đã thu hồi lại giấy chứng nhận QSDĐ của bà Nga.

Do việc thu hồi đất diễn ra quá bất ngờ nên vợ chồng bà Nga bị hủy hợp đồng cho thuê đất và phải bỏ tiền ra để bồi thường cho khách hàng.

Chuỗi ngày sau đó là hành trình 10 năm đi khiếu kiện, kêu cứu của vợ chồng bà Nga do bất mãn với quyết định thu hồi đất vô lý này.

Đến ngày 14/6/2013, TAND Đồng Nai mới thụ lý vụ kiện và đưa ra xét xử. Theo đó, tòa xác định việc UBND huyện cấp sổ đỏ cho ông X. trước đó là trái pháp luật. Điều này cũng có nghĩa là việc ông X. chuyển nhượng đất cho vợ chồng bà Nga cũng trái pháp luật nên tòa bác yêu cầu khởi kiện đòi đất của vợ chồng bà Nga.

Vì biết bản án trên đã có hiệu lực nên hai vợ chồng bà Nga buộc phải chấp hành. Tuy nhiên do tất cả thủ tục sang nhượng, mua bán, cấp giấy chứng nhận đối với thửa đất trên giữa vợ chồng bà và ông X. là hoàn toàn hợp pháp, vì thế bà đã chuyển hướng khiếu kiện yêu cầu bồi thường thuộc trách nhiệm Nhà nước đối với UBND huyện Trảng Bom do đã cấp sai giấy chứng nhận QSDĐ cho vợ chồng bà Nga.

Theo đó vợ chồng bà Nga yêu cầu được bồi thường những thiệt hại gồm: tiền giá trị quyền sử dụng đất, tiền hợp đồng cho thuê đất mà vợ chồng bà đã nộp phạt, tiền thuế chuyển quyền, lệ phí trước bạ, lệ phí chuyển mục đích sử dụng đất... tổng cộng khoảng hơn 2 tỉ đồng.

Hơn 2 năm sau, vào ngày 23/9/2015, TAND huyện Trảng Bom mới mở phiên sơ thẩm vụ xử vụ kiện dân sự trên nhưng chỉ chấp nhận một phần yêu cầu của bà Nga.

Bà Nguyễn Thị Nga, người vừa thắng kiện UBND huyện Trảng Bom cho xem xấp
đơn khiếu nại, khiếu kiện từ gần 10 năm nay. Ảnh: Đức Trong

Làm sai, thua kiện, huyện đổ thừa tỉnh

Tại cấp sơ thẩm, đại diện phía UBND huyện Trảng Bom trình bày toàn bộ quá trình thu hồi đất của vợ chồng bà Nga đều thực hiện theo quyết định của UBND tỉnh Đồng Nai.

Vị đại diện trên viện dẫn một số điều trong Luật tổ chức UBND - HĐND năm 2003 và cho rằng cấp dưới phải chấp hành chỉ đạo của cấp trên, nên trong trường hợp này UBND huyện Trảng Bom không có lỗi.

Đại diện UBND huyện Trảng Bom cũng thừa nhận vợ chồng bà Nga là những người chịu thiệt trong vụ việc này, tuy nhiên, theo vị đại diện này, UBND huyện chỉ trả lại cho vợ chồng bà Nga số tiền đã nộp thuế là hơn 10 triệu đồng và tiền lãi theo quy định.

Còn lại UBND huyện bác bỏ việc bồi thường thiệt hại giá trị quyền sử dụng đất, thiệt hại do thu nhập bị mất... Không đồng tình vợ chồng bà Nga tiếp tục kháng cáo.

Đến ngày 20/4/2017, TAND Đồng Nai mở phiên phúc thẩm và nhận định việc chuyển nhượng thửa đất trên giữa vợ chồng bà Nga với ông X. không trái quy định của pháp luật.

Ngoài ra, UBND huyện Trảng Bom là cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp và thu hồi giấy chứng nhận QSDĐ nhưng do trước đây UBND huyện đã cấp giấy chứng nhận sai cho ông X. nên mới dẫn đến việc cấp cho vợ chồng bà Nga sau khi họ mua đất cũng sai.

Cuối cùng tòa kết luận, trong quá trình quản lí đất đai, do để xảy ra sai phạm nên UBND huyện Trảng Bom phải có trách nhiệm bồi thường toàn bộ thiệt hại cho vợ chồng bà Nga với số tiền hơn 2 tỉ đồng theo như yêu cầu ban đầu.

Vụ đầu tiên nên lúng túng

Trao đổi với báo Tuổi Trẻ về vụ việc này, theo một chấp hành viên được phân công thi hành bản án, UBND huyện Trảng Bom đã đồng ý thi hành bản án nhưng đây là vụ đầu tiên kiểu thế này xảy ra tại địa phương với số tiền bồi thường khá lớn nên phía huyện tỏ ra lúng túng trong các thủ tục, vì thế việc thi hành án đã kéo dài hơn một tháng nay.

Đặt câu hỏi huyện sẽ lấy tiền ở đâu để bồi thường khi làm sai? Luật sư Thái Văn Chung – GĐ Hãng luật Nguyên Giáp, cho biết Điều 14 Luật trách nhiệm bồi thường Nhà nước có nêu quy định cơ quan hành chính trực tiếp quản lý người thi hành công vụ có hành vi trái pháp luật gây ra thiệt hại sẽ phải có trách nhiệm bồi thường.

Như vậy, theo như nội dung bản án phúc thẩm mà TAND Đồng Nai đã tuyên thì trách nhiệm bồi thường cho vợ chồng bà Nga sau khi có hồ sơ yêu cầu bồi thường thiệt hại thuộc về UBND huyện Trảng Bom.

Ngoài ra, theo Khoản 2 Điều 52 Luật trách nhiệm bồ thường Nhà nước thì khoản tiền để bồi thường nêu trên sẽ được trích từ ngân sách Nhà nước do UBND huyện Trảng Bom quản lý.