Trường hợp nào có thể khởi kiện chia tài sản thừa kế?
Hỏi: Cha mẹ chúng tôi khi mất không để lại di chúc (cha mất năm 1999), anh trai trưởng của chúng tôi tự ý chuyển toàn bộ quyền sử dụng đất của cha mẹ mang tên anh mà không hề bàn bạc với chúng tôi...
Sau này trước khi mất anh mới gọi chúng tôi về nói và dặn là phần đất cha mẹ chúng tôi để lại sẽ chia làm 3: 1 phần cho cháu đích tôn (con của anh cả), 1 phần làm nhà thờ và 1 phần bán lấy tiền làm nhà thờ, nghĩ cũng hợp lý vì chúng tôi nay đã có nhà cửa riêng. Nhưng nay vợ của anh trai cả và các con anh lật lọng đòi toàn bộ đất đó với lý do sổ đỏ mang tên ai người đó có quyền quyết định. Việc làm của anh trai cả chúng tôi có đúng pháp luật không? Và chúng tôi có thể kiện để chia lại đất của cha mẹ chúng tôi để lại theo quyền thừa thế Bộ luật dân sự được hay không? Mong Luật sự tư vấn giúp.
Về việc khởi kiện chia lại đất của cha mẹ bạn chúng tôi có ý kiến như sau:
Cha bạn mất 1999, đến nay đã hơn 12 năm (Do bạn không nói rõ nên chúng tôi không biết mẹ bạn mất vào thời điểm nào, chúng tôi giả thiết mẹ bạn mất cũng đã được hơn 10 năm). Theo qui định tại Điều 645 Bộ luật dân sự năm 2005 thì thời hiệu khởi kiện để yêu cầu chia di sản là 10 năm kể từ thời điểm mở thừa kế (tức thời điểm bố mẹ bạn mất). Do đó, thời hiệu để bạn khởi kiện yêu cầu chia di sản thừa kế đã hết.
Tuy nhiên, Hội đồng thẩm phán TAND tối cao có ban hành Nghị quyết 02/2004 ngày 10/08/2004 để hướng dẫn về 2 trường hợp không áp dụng thời hiệu khởi kiện thừa kế như qui định của Bộ luật dân sự. Cụ thể như sau:
“1. Trường hợp trong thời hạn mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về quyền thừa kế và có văn bản cùng xác nhận là đồng thừa kế hoặc sau khi kết thúc thời hạn mười năm mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về hàng thừa kế và đều thừa nhận di sản do người chết để lại chưa chia thì di sản đó chuyển thành tài sản chung của các thừa kế. Khi có tranh chấp và yêu cầu Toà án giải quyết thì không áp dụng thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế, mà áp dụng các quy định của pháp luật về chia tài sản chung để giải quyết và cần phân biệt như sau:
1.1. Trường hợp có di chúc mà các đồng thừa kế không có tranh chấp và thoả thuận việc chia tài sản sẽ được thực hiện theo di chúc khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo di chúc.
1.2. Trường hợp không có di chúc mà các đồng thừa kế thảo thuận về phần mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo thoả thuận của họ. 1.3. Trường hợp không có di chúc và các đồng thừa kế không có thoả thuận về phần mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo quy định của pháp luật về chia tài sản chung.
2. Trường hợp người chết để lại di sản cho các thừa kế nhưng các thừa kế không trực tiếp quản lý, sử dụng mà di sản đó đang do người khác chiếm hữu bất hợp pháp hoặc thuê, mượn, quản lý theo uỷ quyền... thì các thừa kế có quyền khởi kiện người khác đó để đòi lại di sản.”
Đối chiếu với qui định trên thì bạn và các anh/chị em còn lại có thể và có quyền khởi kiện yêu cầu tòa án chia tài sản chung của bố mẹ bạn trong khối tài sản chung đã được xác định.
Trân trọng.
Trả lời
Về việc khởi kiện chia lại đất của cha mẹ bạn chúng tôi có ý kiến như sau:
Cha bạn mất 1999, đến nay đã hơn 12 năm (Do bạn không nói rõ nên chúng tôi không biết mẹ bạn mất vào thời điểm nào, chúng tôi giả thiết mẹ bạn mất cũng đã được hơn 10 năm). Theo qui định tại Điều 645 Bộ luật dân sự năm 2005 thì thời hiệu khởi kiện để yêu cầu chia di sản là 10 năm kể từ thời điểm mở thừa kế (tức thời điểm bố mẹ bạn mất). Do đó, thời hiệu để bạn khởi kiện yêu cầu chia di sản thừa kế đã hết.
Tuy nhiên, Hội đồng thẩm phán TAND tối cao có ban hành Nghị quyết 02/2004 ngày 10/08/2004 để hướng dẫn về 2 trường hợp không áp dụng thời hiệu khởi kiện thừa kế như qui định của Bộ luật dân sự. Cụ thể như sau:
“1. Trường hợp trong thời hạn mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về quyền thừa kế và có văn bản cùng xác nhận là đồng thừa kế hoặc sau khi kết thúc thời hạn mười năm mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về hàng thừa kế và đều thừa nhận di sản do người chết để lại chưa chia thì di sản đó chuyển thành tài sản chung của các thừa kế. Khi có tranh chấp và yêu cầu Toà án giải quyết thì không áp dụng thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế, mà áp dụng các quy định của pháp luật về chia tài sản chung để giải quyết và cần phân biệt như sau:
1.1. Trường hợp có di chúc mà các đồng thừa kế không có tranh chấp và thoả thuận việc chia tài sản sẽ được thực hiện theo di chúc khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo di chúc.
1.2. Trường hợp không có di chúc mà các đồng thừa kế thảo thuận về phần mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo thoả thuận của họ. 1.3. Trường hợp không có di chúc và các đồng thừa kế không có thoả thuận về phần mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo quy định của pháp luật về chia tài sản chung.
2. Trường hợp người chết để lại di sản cho các thừa kế nhưng các thừa kế không trực tiếp quản lý, sử dụng mà di sản đó đang do người khác chiếm hữu bất hợp pháp hoặc thuê, mượn, quản lý theo uỷ quyền... thì các thừa kế có quyền khởi kiện người khác đó để đòi lại di sản.”
Đối chiếu với qui định trên thì bạn và các anh/chị em còn lại có thể và có quyền khởi kiện yêu cầu tòa án chia tài sản chung của bố mẹ bạn trong khối tài sản chung đã được xác định.
Trân trọng.
(Theo Địa ốc)
- Quý khách tham khảo thêm các chuyên mục khác của X HOME:
CHIA SẺ & BÌNH LUẬN
Tweet