Tp.HCM xây dựng khu đô thị sáng tạo tại khu Đông như thế nào?

Xây khu đô thị sáng tạo tại Tp.HCM

Đầu năm 2018, Bí thư Thành ủy Tp.HCM Nguyễn Thiện Nhân đã đặt vấn đề xây khu đô thị này để kết nối 3 quận phía Đông thành một hệ sinh thái, đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, khai thác tiềm lực của cộng đồng tri thức trẻ.

Khu đô thị rộng khoảng 22.000ha, có hơn 1 triệu dân. Đây là Thành phố Đông trong 4 thành phố mới mà thành phố đề cập trong đề án Chính quyền đô thị.

Trong đó, quận 9 sẽ tập trung phát triển khoa học công nghệ với Khu Công nghệ cao là trung tâm; quận 2 là trung tâm tài chính tương lai với Khu đô thị mới Thủ Thiêm; quận Thủ Đức sẽ có nhiều trường đại học chất lượng với hạt nhân là Đại học Quốc gia Tp.HCM.

Hồi tháng 3, trong khuôn khổ chuyến thăm Nhật Bản, khi làm việc với chính quyền thành phố Tsukuba (tỉnh Ibaraki), Bí thư Thành ủy Tp.HCM đặc biệt ấn tượng với mô hình thành phố khoa học sáng tạo tại đây. Bí thư cũng mong muốn học hỏi kinh nghiệm để phát triển Khu đô thị sáng tạo tại Tp.HCM.

Dự án thành phố khoa học Tsukuba của Nhật Bản được thực hiện trên khu vực trải rộng 18km từ Bắc xuống Nam và 6km từ Đông sang Tây ở phía Nam tỉnh Ibaraki. Dân số tại khu vực này là 250.000 người. Khu vực này gồm nhà ở lân cận, các văn phòng, các cơ sở giáo dục và thương mại, các viện thử nghiệm, nghiên cứu quốc gia.

Tại Tp.HCM, khu Đông có tốc độ đô thị hóa rất nhanh. Ảnh: Quỳnh Trần

Cần có người chịu trách nhiệm về việc xây khu đô thị

Ngày 12/4 vừa qua, ĐH Quốc gia Tp.HCM cùng Viện KAS - CHLB Đức tại Việt Nam đã tổ chức hội thảo Khu đô thị sáng tạo tại Tp.HCM: Thảo luận một lộ trình chiến lược.

Những phác thảo đầu tiên về mô hình Khu đô thị sáng tạo của Tp.HCM đã được đưa ra thảo luận bởi các chuyên gia tư vấn chiến lược quốc tế; các chuyên gia về phát triển đô thị, đổi mới sáng tạo, công nghệ thông tin; các nhóm tư vấn thiết kế đô thị đang làm việc tại nhiều nước trên thế giới...

Tham vọng này của Tp.HCM nhận được nhiều ý kiến ủng hộ, song cũng có không ít chuyên gia bày tỏ sự e ngại. Theo đánh giá của PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng (Hiệu trưởng Đại học Kinh tế luật - Đại học Quốc gia Tp.HCM), không dễ để đạt được mục tiêu bởi "lộ trình còn mù mờ và rất khó lạc quan". Ông Dũng cũng cho rằng, phải bắt đầu từ việc dựa trên thực tế và yêu cầu phát triển trong tương lai để đưa ra quy hoạch nhằm giải tỏa đền bù, tìm đối tác chiến lược.

Chỉ ra một trở ngại khác, TS Nguyễn Cao Trí (Đại học Văn Lang) cho rằng, phải căn cứ theo chính sách hiện hành để đưa ra cách làm sáng tạo do khó có thể thay đổi cơ chế ngay lập tức. Ông Trí nhận xét, khu Đông đang có sự giao thoa giữa cái cũ và cái mới nên rất khó để có thể giải tỏa hết và quy hoạch thành một khu đô thị sạch đẹp.

"Chỉ tư nhân mới có thể xây dựng được bởi họ có chính sách linh hoạt, khi thấy hiệu quả ngay lập tức sẽ tiến hành đầu tư. Do vậy, khi quy hoạch khu đô thị sáng tạo cần thống kê quỹ đất trống để làm, giao cho doanh nghiệp huy động vốn bằng nhiều phương thức", vị này đề nghị.

Là nhà quy hoạch chính của CPG Consultants (Singapore), ông Nguyễn Đỗ Dũng đánh giá, thành phố muốn thực hiện thành công chiến lược này cần phải tránh tình trạng "5 cha 4 mẹ", "cha chung không ai khóc". Ông Dũng đề nghị: "Tất cả dự án phải được giao cho một người hoặc một tổ chức. Sinh mạng chính trị, kinh tế của họ phải gắn với việc thành công hay thất bại của dự án".

Ông Trần Vĩnh Tuyến, Phó chủ tịch UBND Tp.HCM cho hay, khu đô thị sáng tạo được xây dựng nhằm hướng tới phát triển kinh tế thành phố đúng hướng và trở thành trung tâm nghiên cứu khoa học, hành chính, thu hút đầu tư trong và ngoài nước...

Tại đây, mọi giao dịch sẽ được thực hiện bằng điện tử để đảm bảo công khai, minh bạch, chính quyền tại đây cũng sẽ là chính quyền kiểu mẫu... Ngoài ra, những ý tưởng khởi nghiệp sẽ dễ dàng được đưa ra thị trường, phát triển giao thông thông minh, hiện thực hóa các ý tưởng bảo vệ môi trường cho toàn thành phố.

Phó chủ tịch UBND Tp.HCM cũng khẳng định, Tp.HCM cam kết sẽ lắng nghe, biến ý tưởng của các chuyên gia thành hành động. Trong tháng 5 tới, thành phố sẽ tổ chức hội thảo quốc tế để lắng nghe ý kiến từ các chuyên gia.