Tp.HCM đã thực hiện được nhiều công trình quan trọng thông qua hình thức BT (xây dựng - chuyển giao) thanh toán bằng quỹ đất trong bối cảnh thiếu hụt nguồn vốn đầu tư. Tuy nhiên, hình thức này cũng đang cho thấy nhiều hạn chế.

Đề cập đến hình thức đầu tư xây dựng - chuyển giao tại Tp.HCM, hai công trình lớn thường được nhắc tới là đường Phạm Văn Đồng và đại lộ Nguyễn Văn Linh. Sở KH&ĐT Tp.HCM cho hay, trong thời gian tới, còn 130 dự án tại thành phố với tổng mức đầu tư hơn 395.000 tỷ đồng có chủ trương thực hiện theo hình thức BT (chiếm 73% trong các dự án cần huy động vốn theo hình thức hợp tác công tư PPP).

Nhiều dự án đổi đất khổng lồ

Đại lộ ven sông Sài Gòn là dự án thu hút nhiều chú ý trong thời gian gần đây. Đây là dự án được nhà đầu tư đề xuất thực hiện theo hình thức BT, thanh toán bằng quỹ đất, với tổng mức đầu tư lên đến 65.000 tỷ đồng. Để thực hiện dự án này, chủ đầu tư là Tập đoàn Tuần Châu - Công ty TNHH Âu Lạc Quảng Ninh đã đề nghị thành phố thanh toán bằng hơn 12.000ha đất, tương đương 5% diện tích đất của Tp.HCM.

Các khu đất được đề xuất chủ yếu thuộc huyện Củ Chi, nhiều khu đất nằm tại các quận mà dự án đi qua như quận 12, Bình Thạnh, Hóc Môn và một số khu đất nằm dọc theo tỉnh lộ 7. Về việc GPMB, Sở KH&ĐT đã gửi văn bản lấy ý kiến các địa phương bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, những khu đất cụ thể hiện vẫn chưa có thông tin chính thức.

đổi đất lấy hạ tầng
Tp.HCM sẽ phải đổi rất nhiều đất để nhà đầu tư làm dự án Đại lộ ven sông Sài Gòn

Ngoài dự án Đại lộ ven sông Sài Gòn, dự án Chống ngập triều có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu cũng là một dự án BT có quỹ đất thanh toán khá lớn. Chủ đầu tư dự án là Công ty CP Đầu tư Xây dựng Trung Nam (Trungnam Group). Dự án có mức đầu tư gần 10.000 tỷ đồng và hiện đã thi công được hơn 50% khối lượng, dự kiến năm 2018 sẽ hoàn thành. Về tổng diện tích đất để đổi lấy dự án, đại diện Công ty Trung Nam cho hay, một số khu đất đã được đơn vị này đưa ra đề xuất nhưng chưa có số liệu cụ thể do công tác giao đất chưa thực hiện.

Năm 2015, Trungnam Group đã đề xuất nhận 2 khu đất hơn 5ha tại quận 7. Hai khu đất đó là khu đất 3,3ha trên đường Đào Trí ven sông Sài Gòn và khu đất 1,8ha tại Khu đô thị mới Nam thành phố. Nhưng sau đó, Trungnam Group đã đề xuất các khu đất khác do tính pháp lý của 2 khu đất trên khá phức tạp. Những lô đất mới được đề xuất gồm 3 khu đất ở quận 9 với tổng diện tích hơn 71.000m2 và 3 lô đất ở Khu đô thị Nam Tp.HCM với tổng diện tích 5.500m2. Mặc dù vậy, Sở KH&ĐT đánh giá, giá trị của tất cả các khu đất vẫn chưa đạt 15% tổng giá trị quyết toán dự án.

Quỹ đất không còn hấp dẫn nhà đầu tư

Công ty CP Đầu tư Xây dựng Thương mại Phú Điền từng thực hiện dự án theo hình thức BT thanh toán bằng quỹ đất với dự án Nhà máy xử lý nước thải Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên tại phường An Phú Đông, quận 12. Tuy nhiên, khi đề xuất thực hiện thêm dự án xây dựng đường cống thu gom nước thải về nhà máy, doanh nghiệp này lại tỏ ra không mấy mặn mà về hình thức này.

Theo tìm hiểu, các hạng mục quan trọng của dự án cải thiện ô nhiễm môi trường lưu vực kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên (gồm cả hạng mục xây đường cống thu gom nước thải về nhà máy xử lý) bị gián đoạn do Ngân hàng Thế giới (WB) dừng tài trợ 400 triệu USD. Công ty Phú Điền đã đề xuất thực hiện sớm tuyến cống thu gom nước thải khi nhà máy xử lý nước thải Tham Lương có nguy cơ "trùm mền" vì không có nước thải để vận hành.

Theo một chuyên gia bất động sản tại Tp.HCM, hiện nay, do các khu đất có vị trí đẹp gần như đã có chủ nên quỹ đất của thành phố đã không còn hấp dẫn nhà đầu tư. Do đó, các dự án thực hiện theo hình thức BT thanh toán bằng quỹ đất phải đổi bằng những khu đất chưa GPMB hoặc những diện tích đất khổng lồ.

Nhưng thay vì thực hiện theo hình thức BT đổi đất, Công ty Phú Điền muốn tự bỏ tiền ra đầu tư sau đó thu hồi vốn bằng cách tính tiền xử lý nước thải với 1.500 đồng/m3 trong thời gian 15-20 năm.

Công ty Phú Điền bày tỏ: "Hình thức BT có nhược điểm là khó khăn trong việc bố trí quỹ đất cho nhà đầu tư, do quỹ đất trên địa bàn thành phố rất hạn hẹp".

Cân nhắc sử dụng nguồn tài nguyên đất

Chủ tịch UBND Tp.HCM Nguyễn Thành Phong mới đây đã yêu cầu phải đảm bảo công khai, minh bạch khi triển khai dự án BT trong thời gian tới. Cùng với đó, các đơn vị liên quan phải cân nhắc kỹ về đề xuất sử dụng nguồn tài nguyên nước, tài nguyên đất.

Sở TN&MT được thành phố giao nhiệm vụ lập danh mục quỹ đất công khai để thanh toán cho các dự án theo hình thức BT của thành phố.

Rất nhiều dự án tại Tp.HCM đã được thực hiện theo hình thức BT thanh toán bằng quỹ đất trong thời gian qua. Tuy nhiên, chưa có đơn vị nào cung cấp thông tin cụ thể về từng khu đất đã giao và số tiền tương ứng để người dân được biết.

- Quý khách tham khảo thêm các chuyên mục khác của X HOME:

>>>Tủ giày thông minh X HOME

>>>Bàn ghế học sinh X HOME

>>>Giường ngủ X HOME

>>>Giường gấp thông minh X HOME