Thuế thu nhập cá nhân khi bán nhà: Chỉ còn cách tính 2%

Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) hiện hành quy định có hai cách nộp thuế TNCN khi chuyển nhượng bất động sản. Đó là nộp 2% trên giá bán hoặc nộp 25% trên "thu nhập" (thu nhập này được xác định là giá bán trừ giá vốn và các chi phí liên quan) nếu có chứng từ chứng minh.

Chỉ một cách tính thế TNCN

Theo quy định tại Dự thảo sửa đổi, bổ sung Luật thuế TNCN, sẽ chỉ còn một cách tính thuế là 2% trên giá bán.

Theo ông Nguyễn Thái Sơn, Giám đốc Công ty CP Tư vấn thuế Sài Gòn, với việc quy định chỉ còn một cách tính thuế sẽ tránh được việc "đôi co" giữ người dân và cơ quan thuế, đồng thời cũng hạn chế tình trạng khiếu nại, truy thu và phạt thuế liên quan đến sắc thuế này. Lâu nay, tuy luật quy định có hai cách tính thuế nhưng trên thực tế người dân không được hưởng lợi từ cách tính 25%. Việc chứng minh bằng giấy tờ vốn đã phức tạp, đến khi dân trình được giấy tờ chứng minh thì cơ quan thuế lại bác đi, cuối cùng là vẫn áp dụng cách tính thuế 2%. Tình trạng này khiến việc tính thuế trở nên rất phức tạp, gây bất bình cho người dân. Thậm chí, có trường hợp đã nộp thuế theo cách này rồi còn bị bắt bẻ là phải nộp theo cách kia mới đúng, bị truy thu, xử lý, có khi còn kiện nhau ra tòa. Do vậy, việc quy về một cách tính thuế là điều hợp lý.

Tuy nhiên, ông Sơn cũng cho rằng, khi bỏ cách tính thuế 25% trên chênh lệch giá mua - bán thì sẽ có những người mua bị thiệt. Đó là khi mua, họ mua với giá cao nhưng nay do lỗ quá, không thể "ôm" được, phải bán ngang với giá ban đầu, thậm chí thấp hơn tức là bị lỗ mà vẫn phải nộp thuế 2% trên giá bán.

Theo đại diện Cục Thuế Tp.HCM, số người nộp thuế theo cách 25% trong thời gian qua không nhiều vì cách tính này đòi hỏi nhiều điều kiện, phải có hợp đồng mua từ chủ đầu tư căn hộ.

Theo Dự thảo Luật thuế TNCN, sẽ chỉ còn một cách tính thuế 2% khi mua bán nhà.
Trong ảnh: Giải đáp thắc mắc cho người dân về thuế tại Cục Thuế Tp.HCM

Khoán thuế TNCN cho dễ tính

Cục Thuế Tp.HCM cho biết, hiện nay trên địa bàn thành phố có khoảng 250.000 hộ kinh doanh cá thể. Việc thu thuế TNCN với các hộ kinh doanh này khá phức tạp, qua nhiều bước như ấn định doanh thu, tính giảm trừ gia cảnh, tùy doanh thu mà tính thuế theo biểu thuế lũy tiến, quyết toán thuế... Bản thân nhiều người kinh doanh cũng không lượng được việc mình sẽ nộp bao nhiêu tiền thuế.

Dự thảo sửa đổi Luật thuế TNCN sẽ đi theo hướng "cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở lên thì nộp thuế TNCN theo mức khoán, mức khoán này sẽ do Chính phủ quy định". Theo đó, tiền thuế được xác định bằng doanh thu nhân với thuế suất quy định đối với từng lĩnh vực, ngành nghề sản xuất kinh doanh. Trường hợp không tự xác định được doanh thu thì cơ quan thuế ấn định doanh thu.

Cục Thuế Tp.HCM nhận định, quy định tại dự thảo giản lược cách tính thuế như thế sẽ tạo thuận lợi cho hộ kinh doanh. Họ sẽ không phải đăng ký, chứng minh miễn trừ, cũng không phải tính biểu lũy tiến và có thể tự ước tính được tiền thuế mình phải nộp.

Hoạt động dịch vụ có tỉ lệ khoán thuế TNCN cao nhất

Theo nhận định của một cán bộ thuế, với cách tính khoán này, hộ kinh doanh sẽ có lợi thế cạnh tranh hơn cả doanh nghiệp bởi mức thu theo dự thảo là thấp và thuận lợi hơn cho những hộ này, theo đó mức thủ chỉ từ 0,5% - 2%.

Hiện nay, theo Thông tư 78/2014 của Bộ Tài chính, nhiều doanh nghiệp nộp thuế theo phương pháp trực tiếp vẫn phải nộp thuế thu nhập cá nhân theo tỉ lệ doanh thu hàng hóa, dịch vụ và tỉ lệ này là 1% với hoạt động thương mại, 5% với dịch vụ và 2% với hoạt động khác.

Mặt khác, vị cán bộ thuế này cũng cho rằng, thu thấp như thế là không khuyến khích hộ cá thể tự nâng cấp mình lên thành doanh nghiệp. Trong khi thực tế cho thấy có nhiều hộ kinh doanh cá thể, nhất là những hộ kinh doanh ở chợ sỉ có doanh thu rất cao, cao gấp nhiều lần doanh thu trung bình của doanh nghiệp làm cùng ngành nghề mà không chịu chuyển thành doanh nghiệp để hưởng thuận lợi về thuế.