Thanh tra 38 dự án bất động sản, phát hiện sai phạm hàng nghìn tỷ đồng

Thanh tra Chính phủ đã công bố kết luận về quản lý đầu tư xây dựng tại 38 dự án phát triển nhà ở, khu đô thị và quản lý sử dụng quỹ đất, quỹ nhà để lại tại TP. Hà Nội giai đoạn 2002-2014 mới đây và chỉ ra hàng loạt sai phạm trong quá trình triển khai dự án.

Tổng số tiền sai phạm hơn 1.562 tỷ đồng

Qua thanh tra, tổng số tiền sai phạm được phát hiện lên tới hơn 1.562 tỷ đồng. Trong số đó, 733 tỷ đồng là tiền sử dụng đất chưa nộp tại lô đất CT2 thuộc Khu đô thị Kim Văn - Kim Lũ và hơn 611 tỷ đồng do việc xác định các nghĩa vụ tài chính của chủ đầu tư chưa đúng, chưa đủ và chưa nộp.

Bên cạnh đó, còn có gần 206 tỷ đồng tiền sai phạm do các chủ đầu tư dự án điều chỉnh quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất… nhưng không thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với phần diện tích tăng thêm và hơn 12 tỷ đồng do xác định tiền sử dụng đất của dự án không đúng với vị trí quy định tại bảng giá đất.

Thanh tra Chính phủ đã công bố kết luận về quản lý đầu tư xây dựng tại 38 dự án bất động sản

Bên cạnh đó, Thanh tra Chính phủ cũng yêu cầu thu hồi số tiền hơn 1.053 tỷ đồng vào tài khoản tạm giữ của Thanh tra Chính phủ đối từ những sai phạm như đã nêu ở trên. Đồng thời, yêu cầu UBND TP. Hà Nội tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của các tập thể và cá nhân qua đã để xảy ra các sai phạm này. Về xử lý kinh tế, Thanh tra Chính phủ giao cho Chủ tịch UBND TP. Hà Nội kiểm tra, xem xét, xử lý và thu hồi về ngân sách thành phố số tiền hơn 509 tỷ đồng. Trong đó, 483 tỷ đồng tiền sử dụng đất do chủ đầu tư dự án lô CT2 thuộc Khu đô thị Kim Văn - Kim Lũ chưa thực hiện đủ nghĩa vụ tài chính. Đối với khoản này, Doanh nghiệp tư nhân xây dựng số 1 Điện Biên phải nộp hơn 142 tỷ đồng và Vinaconex2 sẽ phải nộp hơn 340 tỷ đồng.

Thanh tra Chính phủ cũng yêu cầu dựa vào kết quả kiểm điểm phải đưa ra được “biện pháp xử lý đối với những tập thể, cá nhân trong việc thực hiện nhiệm vụ, chức năng được giao, đối với những hành vi nếu có dấu hiệu cấu thành tội phạm, yêu cầu chuyển cơ quan điều tra xem xét, xử lý theo quy định”.

Hàng loạt sai phạm trong thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai

Đáng lưu ý, theo kết luận, Thanh tra Chính phủ đã phát hiện nhiều vấn đề sai phạm liên quan đến việc thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai. Cụ thể, đối với dự án đầu tư khu nhà ở, khu đô thị, việc tính toán và phê duyệt giá thu tiền sử dụng đất không căn cứ vào Thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính.

Đa số các dự án ở giai đoạn này, liên ngành Hà Nội đã trình UBND thành phố khi xác định giá tiền sử dụng đất theo phương pháp thặng dư, trong đó, một số khoản chi phí không đúng quy định của pháp luật đã được đưa vào tổng chi phí phát triển dự án như: Chi phí dự phòng, thuế VAT, chi phí giải phóng mặt bằng, lãi vay ngân hàng… để giảm trừ, dẫn đến chủ đầu tư được hưởng lợi về kinh tế, trong khi ngân sách nhà nước bị thất thu số tiền lớn, ước tính trên 6.000 tỷ đồng.

Trong số 38 dự án bị thanh tra, có 21 dự án tính chưa đủ, chưa đúng nghĩa vụ tài chính, bao gồm: Dự án khu đô thị mới Việt Hưng - Long Biên do Tổng công ty Phát triển Nhà và Đô thị (HUD) đầu tư với số tiền sai phạm khoảng 44 tỷ đồng; dự án chung cư 18 tầng giai đoạn 1 tại 671 Hoàng Hoa Thám do Tổng công ty Viglacera đầu tư, với số tiền sai phạm hơn 37 tỷ đồng; các dự án khu nhà ở để bán tại Sài Đồng, Long Biên do Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà Hà Nội (HANDICO) đầu tư, với số tiền sai phạm được xác định 22 tỷ đồng… Điều đáng nói, dự án có số tiền vi phạm cao nhất là tổ hợp đa năng 28 tầng thuộc dự án làng quốc tế Thăng Long do HANDICO đầu tư, tổng số tiền sai phạm ước tính hơn 247 tỷ đồng.

Cũng theo kết luận thanh tra, do xác định không đúng vị trí nên có dự án sai mức giá quy định trong bảng giá đất ban hành hàng năm. Bên cạnh đó, một số chủ đầu tư tự ý điều chỉnh quy hoạch đất, quy hoạch xây dựng dự án nhưng không thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với phần diện tích thay đổi, làm thất thu khoảng 205,9 tỷ đồng ngân sách nhà nước. Trong số này, phải kể đến các dự án lớn như: Dự án nhà ở cao tầng ô đất CT2, khu đô thị mới Trung Văn do CTCP BĐS Viettel đầu tư; dự án khu đô thị mới Dịch Vọng do CTCP phát triển đô thị Từ Liêm đầu tư; dự án khu đô thị Xa La do Doanh nghiệp tư nhân xây dựng số 1 Điện Biên (của ông Lê Thanh Thản) đầu tư…

Đặc biệt, có nhiều dự án dù chưa nộp tiền sử dụng đất nhưng vẫn đầu tư xây dựng, kinh doanh và bán căn hộ, số tiền tạm tính lên tới 733 tỷ đồng. Nguyên nhân là do dự án đã được giao đất trong thời gian dài, nhưng sở ngành không tham mưu trình UBND thành phố phê duyệt giá thu tiền sử dụng đất nên chủ đầu tư không có cơ sở để nộp tiền.

Nhiều dự án có sai phạm về quy hoạch làm tăng diện tích đất xây dựng, tăng diện tích sàn xây dựng, tăng diện tích tầng hầm, sử dụng diện tích đất thuê sai quy hoạch… nhưng chưa xác định được phần diện tích tăng thêm hoặc chưa thu đủ tiền sử dụng đất. Danh sách các dự án bao gồm: Dự án khu nhà ở Trung Văn do CTCP Xây dựng 3 (Vinaconex 3) làm chủ đầu tư; khu đô thị Nam Thăng Long (Ciputra) do Công ty TNHH Phát triển đô thị Nam Thăng Long làm chủ đầu tư; dự án khu đô thị TP giao lưu Từ Liêm do CTCP ĐTXD Quốc tế Vigeba đầu tư; dự án khu đô thị mới Nghĩa Đô - Dịch Vọng do Công ty TNHH MTV quản lý kinh doanh phát triển nhà Hà Nội đầu tư...

Tuy vậy, nhiều doanh nghiệp trong diện thanh tra tỏ ra không đồng tình với kết luận thanh tra khi đưa ra những yêu cầu như loại bỏ chi phí dự phòng, yêu cầu nộp thuế sử dụng đất cả phần đất thuê làm bãi đỗ xe, nhà trẻ... Nhiều chủ đầu tư còn cho rằng, Thanh tra Chính phủ đã không tính đến những vấn đề thực tế như việc nộp 20% quỹ đất cho thành phố bởi thực tế, có những thời điểm thị trường BĐS trầm lắng, doanh nghiệp có bán lại một phần số lượng căn hộ cho TP. Hà Nội thì cũng không được tiếp nhận.

Nhiều doanh nghiệp cho biết họ khá bất ngờ với nội dung thanh tra vì họ không hề nhận được kết luận thanh tra trên dù là đối tượng bị thanh tra.