Tách thửa ở Bình Chánh: Ách không chỉ do thủ tục

Về việc gần 300 hồ sơ xin tách thửa từng bị Sở TN&MT Tp.HCM trả về không giải quyết năm 2016, ông Huỳnh Công Thanh, Giám đốc Chi nhánh VPĐKĐĐ huyện Bình Chánh cho biết :“Sau khi Bộ TN&MT hướng dẫn, chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) huyện đã trả hồ sơ cho từng người dân để thực hiện. Do đó chi nhánh chưa có cơ sở thống kê bao nhiêu trường hợp đã được giải quyết”. Vụ việc này gây áp lực cho cơ quan quản lý nhà nước và bức xúc cho người dân trong thời gian dài.

Bị ách khi chuyển qua Sở TN&MT

Ông Nguyễn Hữu Phong mua mảnh đất 63m2 tại xã Vĩnh Lộc A, huyện Bình Chánh. Bên bán được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN) cho mảnh đất này với mục đích đất nông nghiệp và bán một phần cho ông bằng giấy tay. Ông Phong nộp hồ sơ xin cấp GCN cho phần đất này và nộp theo GCN của bên bán để cơ quan cấp giấy giảm diện tích đất của người này. Tuy nhiên, Chi nhánh VPĐKĐĐ huyện Bình Chánh thông báo tạm thời không giải quyết hồ sơ cho ông theo chỉ đạo của Sở TN&MT để chờ hướng dẫn.

Không chỉ riêng ông Phong, tại huyện này cũng có 285 trường hợp mua hoặc nhận tặng cho bằng giấy tay một phần thửa đất đã có GCN bị ách lại.

Tuy nhiên trước đó, các hồ sơ mua bán giấy tay như trên đều được huyện Bình Chánh giải quyết. Chỉ đến khi thực hiện theo quy định tại Luật Đất đai 2014 (Tp.HCM triển khai từ 1/7/2015) chuyển giao thẩm quyền cấp GCN từ UBND quận, huyện cho Sở TN&MT thì sở này ách lại hồ sơ.

Phó Giám đốc Sở TN&MT Trần Văn Thạch giải thích, Thông tư 20 và khoản 2 Điều 82 Nghị định 43/2014 quy định về trình tự thủ tục cấp GCN cho trường hợp mua bán giấy tay trước ngày 1/7/2014 mà bên bán không trao GCN của mình. Theo đó, cơ quan cấp giấy sẽ hủy GCN đã cấp cho bên bán bằng một thủ tục hành chính. Tuy nhiên, vẫn chưa có quy định về trường hợp bên bán giao nộp GCN. Đến nay, vẫn chưa rõ luật có cho phép cập nhật tên người mua vào GCN gốc hay thu hồi chỉnh lý giảm diện tích trên GCN gốc khi cấp giấy cho bên mua hay không. Đây là lý do Sở TN&MT trả lại hồ sơ.

Nhiều khu đất nông nghiệp ở huyện Bình Chánh chưa thể tách thửa từ khi chuyển việc cấp GCN về Sở TN&MT. Ảnh: HTD

Xử vi phạm xong mới được tách

Sau khi Sở TN&MT gửi thông báo cùng danh sách 285 hồ sơ bị trả về, Phòng Tư pháp huyện Bình Chánh gửi văn bản đến Sở Tư pháp trình bày về bức xúc của người dân. Ông Lâm Tấn Trí, trưởng phòng Tư pháp huyện Bình Chánh cho rằng, Sở TN&MT tạm ngưng giải quyết là chưa phù hợp, gây bức xúc trong dân do đa số đã thực hiện xong nghĩa vụ tài chính. Ông Trí báo cáo: “Tại thời điểm chờ Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất sắp xếp lại thì UBND huyện vẫn giải quyết cho các trường hợp này”. Sau đó, Sở Tư pháp đã họp với các bên liên quan. Các bên thống nhất đề nghị Sở TN&MT sớm tham mưu hướng xử lý cho thành phố và có văn bản hướng dẫn huyện Bình Chánh.

Tháng 7/2016, Tổng cục Quản lý đất đai có văn bản phản hồi Sở TN&MT. Theo đó, cũng như trường hợp người bán không giao nộp GCN, trường hợp mua bán giấy tay một phần thửa đất mà bên bán giao nộp GCN được áp dụng theo khoản 2 Điều 82 Nghị định 43. Tuy nhiên, trường hợp mua bán một phần thửa đất mà có một thửa tách ra không đảm bảo diện tích tối thiểu thì không tách thửa, cấp giấy. Ngoài ra, người sử dụng đất phải sử dụng đúng mục đích tại GCN được cấp. Nếu tự chuyển mục đích đất nông nghiệp sang đất ở thì phải xử lý theo Nghị định 102/2014 và Luật Đất đai. Tổng cục nhắc nhở: “Việc cấp giấy chỉ thực hiện sau khi giải quyết xong việc xử lý vi phạm này và phải bảo đảm nguyên tắc đúng quy hoạch”.

Trao đổi với phóng viên, Giám đốc Chi nhánh VPĐKĐĐ huyện Bình Chánh, ông Huỳnh Công Thanh,cho biết, cấp xã có thẩm quyền xử lý vi phạm nhưng theo ông biết, việc xử lý không có vướng mắc bởi đa số đã hết thời hiệu xử phạt theo Nghị định 102. Tuy nhiên, theo khoản 2 Điều 8 Nghị định 102, nếu tự chuyển mục đích đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp thì ngoài phạt tiền còn biện pháp khắc phục hậu quả, người vi phạm phải khôi phục lại tình trạng của đất trước khi vi phạm.