Số thuế thu được từ BĐS của Việt Nam còn thấp

Tại Hội thảo khoa học quốc gia "Kinh doanh BĐS - cơ hội và thách thức trong bối cảnh thị trường có dấu hiệu ấm lên" mới đây, ThS. Nguyễn Thị Tùng Phương, Khoa BĐS và Kinh tế tài nguyên (Đại học Kinh tế Quốc dân) cho hay, qua nghiên cứu tổng hợp báo cáo quyết toán ngân sách Nhà nước của Bộ Tài chính có thể thấy, thuế thu từ BĐS của Việt Nam năm 2003 chỉ đạt con số 12.523 tỷ đồng, tỷ lệ chiếm khoảng 7,4 % tên tổng số thu từ ngân sách Nhà nước (177.409 tỷ đồng). Con số này năm 2008 là 46.532 tỷ, chiếm 8,6% trên tổng thu ngân sách Nhà nước (548.529 tỷ đồng). Thu thuế từ BĐS năm 2013 đạt 67.193 tỷ đồng, chiếm 8,3% trên tổng thu ngân sách Nhà nước (816.000 tỷ đồng).

Trong các loại thuế BĐS, số thu tiền từ sử dụng đất đóng góp khoản thu lớn nhất và thu từ thuế sử dụng đất nông nghiệp chiếm tỷ lệ thấp nhất. Khoản thu từ sử dụng đất năm 2003 đạt 8.149 tỷ đồng trên 177.409 tỷ đồng tổng thu ngân sách, 12.523 tỷ đồng thuế BĐS, chiếm gần 5% tổng thu ngân sách Nhà nước, khoảng 65% thuế BĐS. Khoản thu này năm 2013 đạt 39.000 tỷ đồng, trên 67.193 tỷ đồng thu thuế BĐS, chiếm khoảng 5% tổng thu ngân sách Nhà nước và gần 60% thuế BĐS. Khoản thu từ sử dụng đất năm 2014 ước đạt 36.000 tỷ đồng.

Hiện nay, số thuế thu được từ BĐS của Việt Nam còn thấp (Ảnh minh họa, nguồn: internet)

Theo ThS. Nguyễn Thị Tùng Phương, trong khi thuế BĐS được xem là nguồn thu chủ yếu để đáp ứng các nhu cầu dịch vụ công cộng tại nhiều quốc gia, nghiên cứu tổng thể các khoản thu từ BĐS giai đoạn 2003-2013 và dự kiến 2014 tại Việt Nam cho thấy, so với các nước trên thế giới, tỷ trọng thu ngân sách Nhà nước từ BĐS của Việt Nam còn thấp.

Lý giải vấn đề này, Phó cục trưởng Cục Thuế tỉnh Sơn La ThS. Nguyễn Ngọc Hậu cho biết, nguyên nhân chính của việc tỷ trọng thuế BĐS còn thấp được cho là vì pháp luật về thuế BĐS còn hạn chế về xác định giá trị BĐS, cơ sở tính thuế. Hiện nay, nhiều sắc thuế về các khoản thu từ BĐS lỗi thời, không hợp lý và không phản ánh được giá trị thực của tài sản lớn này. So với giá trị BĐS, việc xây dựng thuế suất sử dụng đất đai và BĐS thấp hơn. Còn nhiều bất cập trong việc phân hạng các loại đất, vị trí đất, không sát với thực tế vì chưa tính đủ và chưa tính hết các yếu tố tạo nên giá trị về vị trí của các loại BĐS, đất đai nên cách xác định cũ đã tạo ra nhiều sai lệch về giá trị tính thuế BĐS.

Ví dụ, đối với thuế sử dụng đất, giá tính tiền sử dụng đất theo quy định phải sát giá chuyển nhượng trên thực tế thị trường trong điều kiện bình thường, bắt buộc phải thẩm định giá đối với từng dự án. Việc căn cứ vào chứng thư thẩm định giá không thể đảm bảo độ tin cậy cao vì hiện nay không đủ nguồn dữ liệu giao dịch thực tế trên thị trường, hơn nữa, phương pháp xác định giá trị quyền sử dụng đất là do ước định chủ quan và giá trị kỳ vọng trong tương lai.

Các chuyên gia cho rằng, để tăng tỷ trọng thuế BĐS trong tổng thu ngân sách trong nước, cần nghiên cứu lại cơ sở xác định giá trị BĐS, cơ sở tính thuế BĐS, bổ sung dữ liệu thị trường BĐS một cách liên tục, thường xuyên, đồng thời, cần cải cách thủ tục hành chính trong việc xây dựng mô hình đánh giá thuế BĐS.