Quý I/2016: Thị trường vật liệu bình ổn, ngoại trừ "cơn sốt" thép

Trong khi xi măng nhẹ bước với mức tiêu thụ đạt 15,71 triệu tấn, tăng 10% so với cùng kỳ thì ngành thép có mức tiêu thụ vượt bậc, đạt 1,52 triệu tấn, tức tăng gần 23% so với cùng kỳ.

Đây là con số xác lập mức tăng kỷ lục của ngành thép trong 3 năm trở lại đây, bất chấp những tranh luận gay gắt xung quanh vấn đề áp thuế tự vệ tạm thời đối với phôi thép và thép dài nhập khẩu.

Nhóm ngành gạch xây dựng, sứ vệ sinh cũng có sự phục hồi rõ nét, mặc cho sản phẩm từ Trung Quốc vẫn tràn về như thường lệ.

Quy định áp thuế tự vệ tạm thời 14,2% đối với thép dài và 23% đối với phôi thép nhập khẩu đã làm dấy lên những tranh luận trái chiều giữa người ngoài,  người trong ngành và cả các doanh nghiệp “trong nhà” tố lẫn nhau trước câu hỏi ai trục lợi.

Khi mọi vấn đề chưa ngã ngũ thì điều duy nhất nhìn thấy rõ là người tiêu dùng thiệt thòi, từ một số chủ đầu tư đến nhà thầu xây dựng, khá nhiều đơn vị bị thiệt hại nếu trót mua vào khi giá thép lên đỉnh. Thậm chí, cả các đại lý của ngành thép cũng nếm trái đắng với toan tính “găm hàng” đầu cơ chờ giá tiếp tục tăng.

Thị trường thép đã bình ổn trở lại sau “cơn sốt” chính sách. ảnh: Lê Toàn

Tranh cãi về quy định áp thuế tự về tạm thời vẫn chưa có hồi kết khi Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công thương) đã có văn bản thông báo tổ chức phiên tham vấn công khai vụ điều tra áp dụng biện pháp tự vệ đối với một số mặt hàng thép dài và phôi thép nhập khẩu để các bên liên quan có thể trình bày các quan điểm liên quan tới vụ việc. Dự kiến, phiên tham vấn sẽ tổ chức vào ngày 5/5/2016 tới đây.

"Cơn sốt" thép được tạo ra bởi chính sách khiến hàng loạt doanh nghiệp công bố thông tin tăng lợi nhuận do tích trữ hàng trước đó hay mua được thép rẻ. Điển hình như Thép Tiến Lên công bố lãi quý I/2016 là 100 tỷ đồng, theo đó, lý do được doanh nghiệp này đưa ra là có nhiều hàng tồn kho giá rẻ và do trích lập dự phòng rủi ro từ cuối năm 2015. Có thể nói, đây là mức lợi nhuận “mơ ước” khi cả năm 2015, doanh nghiệp này lỗ 169 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, Công ty CP Đầu tư và Thương mại DIC cũng cho biết kết quả kinh doanh những tháng đầu năm 2016 rất khả quan do nhập được thép giá thấp chiếm tới 60% sản lượng kinh doanh dự kiến của cả năm.

Từ ngày 25/3 thị trường thép đã giảm nhẹ và đến thời điểm đầu tháng 4, giá thép trên thị trường đã trở về tương ứng với giá trước cơn sốt. Cụ thể, tại Hà Nội, giá thép Hòa Phát giảm từ 11 triệu đồng/tấn xuống còn 10,2 - 10,5 triệu đồng/tấn; tại Tp.HCM, thép niêm yết của Thép Miền Nam có giá 10,2 triệu đồng/tấn,  thép Việt Nhật 10,5 triệu đồng/tấn, Pomina 10,25 triệu đồng/tấn, Việt Úc 8,45 triệu đồng/tấn, Việt Mỹ 9,5 triệu đồng/tấn. Thị trường bán lẻ cũng không còn cảnh khan, cháy hàng như trước đây.

Trong khi đó, kết thúc quý I, ngành xi măng cũng đã về đích như mong đợi với sản lượng tiêu thụ tăng 10%. Trong lĩnh vực xuất khẩu, mặc dù nhiều doanh nghiệp tuyên bố chào thua khi phải cạnh tranh với clinker giá rẻ từ Trung Quốc, song sản lượng xuất khẩu cũng đạt 3,5 triệu tấn, tức bằng 102% so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo số liệu thống kê, thị trường xi măng quý I/2016 không có biến động và chính sách của các nhà sản xuất chưa thay đổi nhiều. Với tình hình tiêu thụ tiếp tục ổn định như hiện tại thì con số 77 - 78 triệu tấn tiêu thụ trong năm có thể hoàn thành.

Trên lĩnh vực gốm sứ vệ sinh, gạch ốp lát, các doanh nghiệp trong nước vẫn đứng vững nhờ bảo hộ và đầu tư tốt vào công nghệ. Cụ thể, thuế nhập khẩu đối với các sản phẩm gốm sứ vệ sinh được áp dụng từ 5 - 35% tùy khu vực nên đã làm giảm sức cạnh tranh của sản phẩm nhập khẩu.

Nhưng đối với sản phẩm gạch ốp lát được nhận định là có sự tăng trưởng nóng nên các doanh nghiệp trong nước phải giảm giá bán để cạnh tranh, dù tiêu thụ đã tốt hơn. Đơn cử như CMC được biết đến là doanh nghiệp sản xuất gạch ốp lát luôn đạt kết quả kinh doanh khả quan trong nhiều năm qua nhờ công nghệ tiên tiến, đã cho ra đời các dòng sản phẩm phù hợp thị trường nhưng cũng phải giảm giá bán vì phải cạnh tranh với hoạt động giảm giá, khuyến mại, của các doanh nghiệp khác.

Tổng giám đốc CMC Nguyễn Quang Huy cho hay, tính đến hết quý I, CMC đã tiêu thụ khoảng 2 triệu m2, so với cùng kỳ thì lượng tiêu thụ có tăng nhưng không đáng kể do cạnh tranh trên thị trường này đang rất dữ dội.