Nhà do Nhà nước quản lý có đòi lại được?

Năm 1978, bác ruột tôi chết. Do bác không có vợ, con nên cha tôi đã cho Uỷ ban tiếp quản thành phố mượn nhà để làm trụ sở khu phố. Sau đó, một cơ quan nhà nước mượn nhà để làm trụ sở kinh doanh. Đến năm 1997 thì UBND tỉnh có cho một ngân hàng thuê nhà trong 20 năm. Năm 1990, cha tôi có nộp đơn xin lại căn nhà và sau khi cha tôi mất (1995) thì mẹ tôi tiếp tục xin lại. Hỏi, gia đình tôi có xin lại được căn nhà trên không? - Trần Chánh Kính (Đường 6C, Phước Long, Tp. Nha Trang, tỉnh Khánh Hoà)

Trả lời:

Trước tiên, cần xác định: Nhà nước đã hoàn thành thủ tục pháp lý về sở hữu toàn dân đối với căn nhà nêu trên hay chưa. Bởi vì, theo Điều 1 Nghị quyết số 23 ngày 26/11/2003 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, nếu đó là nhà đất mà Nhà nước đã quản lý, bố trí sử dụng trong quá trình thực hiện các chính sách như cải tạo nhà đất cho thuê; quản lý nhà đất vắng chủ… đã ban hành trước ngày 1/7/1991 và sau đó Nhà nước đã xác lập quyền sở hữu toàn dân thì nay Nhà nước không xem xét lại việc thực hiện, không thừa nhận việc đòi lại. Qua thông tin ông cho biết thì khả năng căn nhà trên Nhà nước đã hoàn thành thủ tục pháp lý về sở hữu toàn dân, vì vậy gia đình ông không đòi lại được.

Cũng theo Điều 3 Nghị quyết số 23 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, những trường hợp chủ sở hữu có nhà đất mà Nhà nước đã quản lý, bố trí sử dụng theo diện trên, nay thực sự có khó khăn về nhà ở thì Nhà nước có chính sách tạo điều kiện để họ cải thiện chỗ ở. Tuy nhiên, do người bác ruột của ông (tức chủ sở hữu nhà) đã chết nên gia đình ông không thuộc trường hợp được Nhà nước xem xét tạo điều kiện cải thiện chỗ ở.

Luật gia Nguyễn Văn Khôi
Trung tâm Tư vấn pháp luật tại Tp. Hồ Chí Minh - Trung ương Hội Luật gia Việt Nam
(Theo Congly)