Nhà chống lũ: Tham khảo loạt mô hình từ đơn giản, hiệu quả đến đẹp - độc - lạ

1. Nhà chống lũ là gì?

Ở vùng thường xuyên phải đối chọi với thiên tai, nhiều hộ dân đang sống trong những ngôi nhà một tầng đơn sơ, khi nước lũ dâng có thể bị ngập lên tới mái, gây nguy hại đến tài sản thậm chí tính mạng con người. Đó là chưa kể nhà ở trải qua ngập úng liên tiếp rất dễ bị ẩm mốc, mối mọt hay xói mòn, đòi hỏi chi phí tu sửa và cải tạo không nhỏ. Khi đó, một ngôi nhà chắc chắn, chống ngập tuy không thể bảo vệ người dân hoàn toàn khỏi những trận lũ lụt nhưng sẽ giúp họ phần nào trong việc giảm thiểu mức độ thiệt hại do thiên tai. 

Đúng như tên gọi, nhà chống lũ hay nhà chống ngập là những mô hình được thiết kế và xây dựng để thích ứng với mưa lũ, làm giảm bớt những tác động tiêu cực từ thiên tai đến đời sống người dân. Tại Việt Nam, nhà chống ngập không chỉ là một trong những giải pháp thích nghi hoàn cảnh cho bà con vùng rốn lũ miền Trung, mà còn có thể xây dựng tại vùng ngập lũ miền Tây trong bối cảnh biến đổi khí hậu, nước biển dâng ngày càng nghiêm trọng. 

2. Những mô hình nhà chống lũ phổ biến tại Việt Nam và trên thế giới
 

Nhà nổi chống ngập

Vốn được xây dựng ở ven biển làm nơi nghỉ ngơi và câu cá cho ngư dân, nhà nổi hiện còn được xây dựng tại đất liền, giúp người dân khắc phục phần nào tình trạng ngập lụt mùa mưa lũ. Đầu năm 2019, mô hình nhà nổi của sinh viên Nguyễn Minh Hoàng (ĐH Xây dựng miền Tây) đã gây tiếng vang lớn nhờ thiết kế độc đáo, tuy xây trên cạn nhưng gặp khi nước lũ nhà sẽ nương theo mực nước mà nổi lên. 

Với chi phí chỉ 250-300 triệu đồng, căn nhà nổi này được xây dựng bằng khung thép lắp ráp, vách bao che bằng panel với độ bền và tuổi thọ cao. Mô hình này được xem là một giải pháp thiết thực, giá cả phải chăng cho người dân vùng lũ miền Tây trước tình trạng mưa lũ, nước biển dâng ngày càng nghiêm trọng. 

Mô hình nhà nổi của sinh viên Minh Hoàng đã được tài trợ để thử nghiệm trong thực tế và cho thấy hiệu quả. Ảnh minh họa: Internet

Mô hình nhà nổi chống lũ cũng đã được triển khai ở nhiều nước trên thế giới. Ảnh minh họa: Internet

Khu nhà nổi nằm bên vịnh tại thủ đô Amsterdam, Hà Lan. Ảnh minh họa: Internet

Nhà chống lũ với các trụ chống bằng bê tông

Những ngôi nhà với thiết kế độc đáo, chống ngập lụt này được xây dựng khá phổ biến trên thế giới, đặc biệt là Nhật Bản. Với độ cao lý tưởng cùng sự kiên cố của các cột chống, đây được xem là thiết kế phù hợp cho những ngôi nhà nằm trong khu vực dễ bị ngập sâu khi lũ dâng. 

Mô hình nhà chống lũ với các trụ chống bằng bê tông. Ảnh minh họa: Internet

Trụ bê tông vững chắc giúp nâng cao bề mặt ngôi nhà, tránh ngập lụt khi xảy ra mưa lũ. Ảnh minh họa: Internet

Nhà container 

Với hệ thống khung xương container được xử lý chống thấm, chống nước, chống nhiệt và cách âm..., nhà container cũng là một mô hình được nghiên cứu để ứng dụng tại những khu vực thường xuyên xảy ra mưa lũ. Tại Bangladesh, nhiều công trình đã được tạo nên từ container bỏ hoang, gỗ pallet và săm xe. Với khả năng chống nước và nổi lên trong trường hợp xảy ra ngập lụt, mô hình này được tận dụng hiệu quả trong việc phục vụ cứu trợ khẩn cấp trong mưa lũ. 

Mô hình nhà container chống lũ. Ảnh minh họa: Internet

Mô hình nhà container chống ngập lụt tại Bangladesh. Ảnh minh họa: Internet

Nhà trái bóng Barier

Nhà trái bóng được thiết kế bởi các kiến trúc sư người Nhật Bản, với 32 bề mặt tường góc cạnh (làm bằng vật liệu cách nhiệt) cùng phần bệ đỡ giữ thăng bằng với cấu trúc chắc chắn. Trên tổng diện tích 48m2 cho một hộ gia đình, nhà “Barier” có khả năng chống chịu động đất và trở thành chiếc tàu cứu hộ trong trường hợp mưa lũ. 

Nhà trái bóng với thiết kế độc đáo. Ảnh minh họa: Internet

Ngôi nhà được coi là tàu cứu hộ trong trường hợp xảy ra mưa lũ. Ảnh minh họa: Internet 

3. Giải pháp kiến trúc chống ngập lụt cho nhà ở
 

Xây nhà chống lũ bằng những vật liệu bền và chịu được độ ẩm cao

Trong một số trường hợp, nước lũ có thể khiến kết cấu ngôi nhà bị sập, tường móng dịch chuyển gây nguy hiểm đến tài sản và tính mạng con người. Vì vậy, việc xây nhà chống lũ từ những vật liệu bền bỉ và có thể chịu được độ ẩm cao như bê tông, xốp cách nhiệt, gạch tráng men, keo chịu nước... là giải pháp nhà chống lũ lụt hiệu quả.

Xây cao cấu trúc nhà trên mực nước lũ

Bằng cách nâng cao công trình nhà chống lũ trên cột hoặc thiết kế theo kiểu nhà sàn, đây là một trong những giải pháp giúp giảm thiểu tối đa thiệt hại nếu mưa lũ xảy đến. Để xác định cao độ cần thiết nâng công trình, kiến trúc sư cần xem xét và đánh giá lịch sử khí hậu, lũ lụt của khu vực xây dựng công trình, tham khảo những thông tin trên mạng hoặc từ người dân địa phương để có thể tính toán và đưa ra những giải pháp phù hợp. 

Sử dụng các loại rào chắn nước

Thiết kế bãi cỏ xanh trước nhà (nghiêng ra ngoài) vừa giúp cảnh quan ngôi nhà thêm đẹp, vừa giảm thiểu thiệt hại do mưa lũ có thể gây ra. Nước mưa sẽ từ bãi cỏ chảy ra các rãnh nước, thay vì đọng lại xung quanh ngôi nhà gây ngập lụt. Nếu nhà có sân vườn thì người dân nên cày đất lên để tạo độ tơi xốp, tăng khả năng thấm nước. 

Cân nhắc lựa chọn sơn và đồ lát sàn

Là một trong những phần bị tác động và chịu hỏng hóc nhiều nhất khi nhà bị ngập lụt nên lớp sàn nên chọn loại làm từ gạch, sàn đá, sàn vinyl. Sàn gỗ sẽ dễ bị tổn hại hơn nhưng nếu vẫn muốn chọn loại sàn này, bạn nên sử dụng ván gỗ công nghiệp, lưu ý bôi keo chống nước tại các mối nối sao cho kín kẽ, mép gỗ không bị hở. 

Qua bài viết trên đây chúng ta đã tìm hiểu về một số mô hình nhà chống lũ cũng như những lưu ý khi xây dựng nhà ở để tránh rơi vào tình trạng ngập lụt. Tất nhiên, việc có thể ứng dụng và phát huy tối đa công năng của những mô hình nhà ở này trong thực tế hay không còn tùy thuộc vào vị trí địa lý, tình hình thời tiết, khí hậu của từng quốc gia, vùng miền, ngoài ra còn phải tính đến điều kiện tài chính của mỗi cá nhân/gia đình... Cùng với các bài viết khác liên quan đến kiến trúc, xây dựng và thiết kế nhà ở trên Batdongsan.com.vn, hy vọng bạn sẽ có những thông tin cần thiết để thiết kế được ngôi nhà phù hợp với nhu cầu, sở thích cũng như thích ứng được với những điều kiện tự nhiên của khu vực. 

Linh Phương 

>> Mẫu thiết kế nhà ống lệch tầng cho gia đình 3 thế hệ
>> Bí ẩn đằng sau khả năng chống gió của các tòa nhà chọc trời trên thế giới