Người dùng lạc vào “mê hồn trận” trên thị trường vật liệu xây dựng

Người tiêu dùng bị “móc túi” vì hàng kém chất lượng

Thị trường VLXD đang xuất hiện ngày càng nhiều những mặt hàng không rõ nguồn gốc, kém chất lượng. Giá các mặt hàng này rẻ hơn nhiều các mặt hàng chính hãng và có mẫu mã, màu sắc đa dạng, bắt mắt, khó phân biệt.

Anh Hoàng Nam (quận Thủ Đức, Tp.HCM) cho biết, năm ngoái, gia đình anh có sửa nhà và khi mua các thiết bị trong nhà vệ sinh, anh đã chọn mua một số sản phẩm có giá cả hợp lý mà có in thương hiệu uy tín. Tuy nhiên, các thiết bị này đã nhanh chóng hỏng hóc, hoen gỉ, không sáng bóng như trước dù mới sử dụng được khoảng hơn 1 năm. Anh Nam bức xúc: “Bây giờ gia đình tôi đang không biết phải làm sao. Bỏ thì thương, vương thì tội”.

Đại diện một doanh nghiệp chuyên sản xuất thiết bị vệ sinh cho biết, sức khỏe người dùng cũng có thể bị nguy hại không nhỏ khi sử dụng một chiếc vòi nước giả. Do lượng kim loại nặng trong nguyên liệu làm sản phẩm này vượt mức tiêu chuẩn an toàn cho phép. Lượng kim loại này có thể ngấm vào nước và gây hại cho người sử dụng.

Gạch, sắt, thép, xi măng... cũng đang được làm giả tràn lan trên thị trường. Đây là những mặt hàng phức tạp và đáng lo ngại nhất trong ngành xây dựng. Thị trường hiện nay có hàng chục loại thép xây dựng khác nhau. Có sản phẩm của doanh nghiệp nhà nước, công ty liên doanh, nhưng cũng có nhiều sản phẩm của các doanh nghiệp tư nhân, mà người tiêu dùng gọi là thép tổ hợp.

Tiêu chuẩn VN 6285:1997 quy định, loại thép xây dựng có  đường kính 16mm phải có trọng lượng 1,58 kg/m, loại có đường kính 10mm trọng lượng phải đạt 0,617 kg/m, còn đối với loại trọng lượng 2,47 kg/m thì đường kính phải đủ 20mm… Nhưng thực tế, thép tổ hợp không bao giờ đạt tiêu chuẩn này.

Che mắt người tiêu dùng, nhà sản xuất đã làm giảm kích thước đường kính bằng cách cho ra khuôn dạng cây thép hình ô van, khi đó, chiều rộng khi đo thì đủ, nhưng bề hông lại thiếu. Một chiêu trò khác là làm cao gân thép, khi đo đường kính tính luôn gân thì đủ kích thước, nhưng trọng lượng lại thiếu.

Tương tự, hiện nay, cũng có nhiều công ty sản xuất tôn lợp nhà. Một số nhà sản xuất do chạy theo lợi nhuận đã bỏ nhiều công đoạn trong khi sản xuất, nhằm hạ giá thành đến mức thấp nhất. Tôn mạ kẽm kém chất lượng thường không có lớp cromic chống ô-xy hóa bề mặt. Không có lớp trên, sau thời gian ngắn sử dụng, tôn sẽ dễ xuống màu sạm đen, rỉ sét. Với tôn màu, loại kém chất lượng cũng không có lớp sơn lót. Nếu không có lớp sơn lót này, khi gia công sẽ dễ bị bong tróc lớp sơn bên ngoài.

Được biết, quy định đối với tôn mạ kẽm loại có độ dày 0,40 x 1,2m thì có trọng lượng 3,637 kg/m, loại dày 0,33 khổ 1,2m thì có trọng lượng 3,071 kg/m. Với tôn màu loại 0,40 x 1,2 trọng lượng đạt được là 3,637 kg/m, loại 0,30 x 1,2 có trọng lượng 2,646 kg/m…

Chia sẻ với Đầu tư BĐS, gia đình chị Hồng, đang sửa lại mái nhà tại quận Gò Vấp, Tp.HCM cho biết, năm trước, chị đã ra tận cửa hàng để mua tôn về lợp khi sửa lại mái nhà. Tuy nhiên, tôn không đủ độ dày của thép nền, độ dày của lớp mạ cũng không đảm bảo, nên mới sử dụng được 1 năm đã bị phai màu, gỉ sét, gây thấm dột khi trời mưa, nên nay chị phải sửa lại.

Trong tình trạng tương tự, gạch ống đúng tiêu chuẩn chỉ có 2 kích thước là 190 x 90 x 90mm và 180 x 80 x 80mm. Tuy nhiên trên thị trường,có loại chỉ khoảng 170 x 70 x 70mm, thậm chí còn thấp hơn. Do người tiêu dùng chủ quan nên các doanh nghiệp đã giảm kích thước sản phẩm xuống để bán với giá rẻ hơn, dễ tiêu thụ hơn.

Biết nhưng chưa kiểm tra được

Theo kiến trúc sư Đinh Văn Quyền (Công ty Xây dựng Thiết Thạch), một công trình đạt chuẩn chất lượng cần đáp ứng nhiều yếu tố như vẻ đẹp khi thiết kế, khả năng chịu lực của công trình, tức là chất lượng của VLXD. Chẳng hạn, gạch phải đạt độ hút nước, độ bền nén, xi măng phải đúng mác, cát phải đúng kích cỡ và sạch. Do vậy, VLXD kém chất lượng sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới công trình, nhất là với nhà cao tầng.Những công trình sử dụng phải VLXD kém chất lượng có thể xuất hiện tình trạng tường bị nứt, bong tróc, cột trụ nghiêng, nền móng lún… thậm chí còn bị sập nhà.

Trao đổi về việc quản lý VLXD giả, nhái, hàng kém chất lượng, Trưởng phòng Kiểm tra chất lượng hàng hóa và Đo lường (Chi cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng Tp.HCM), bà Huỳnh Thị Lê cho biết: “VLXD thiếu kích cỡ, kém chất lượng chúng tôi có biết, nhưng từ trước đến nay chưa kiểm tra được”.

Trong khi đó, Chi cục Quản lý thị trường Tp.HCM cho biết, rất khó kiểm tra do quản lý thị trường không am hiểu về quy cách VLXD. Chẳng hạn như tôn, sắt, thép nhìn cái nào cũng như nhau nên rất khó kiểm tra bằng mắt thường. Các ngành chuyên môn với trang thiết bị chuyên dụng mới có thể kiểm tra được. Hơn nữa, lực lượng quản lý thị trường có nhiệm vụ chính là kiểm tra hàng giả, sở hữu công nghiệp, giấy phép kinh doanh, hàng ngoại nhập lậu… Sắp tới, Chi cục sẽ nêu ý kiến với ngành để có phương hướng giải quyết.

Người tiêu dùng cần phải tự trang bị cho mình cách phân biệt hàng “dỏm” và hàng thật để tránh mua phải hàng kém chất lượng. Thép chất lượng tốt thường có màu xanh của thép, bề mặt bóng, thân thép đồng đều. Thép chất lượng kém thường có ánh màu đỏ, bề mặt sần sùi, thân thép không đều, khả năng chịu lực kém, dễ gãy.

Gạch ống kém chất lượng thường nhẹ do độ dày thấp, độ xốp cao, màu gạch không đều, viên gạch bị méo mó, sần sùi, dễ vỡ…

Tôn mạ kẽm chất lượng kém, khi đưa ra ánh sáng thì không thấy có ánh vàng, bề mặt dễ bị ô-xy hóa làm tôn sạm đen do không có lớp cromic bảo vệ, sản phẩm không được đồng đều, hai mép thường có vết răng cưa.

Các cơ quan chức năng cần tăng cường thanh tra, quản lý thị trường để kịp phát hiện, xử lý những đơn vị, cá nhân cố ý sản xuất, tiêu thụ VLXD và trang thiết bị nội thất kém chất lượng. Đồng thời cần quản lý chặt chẽ thị trường nhập khẩu, có những chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất trong nước. Bên cạnh đó, các chủ công trình cũng như người tiêu dùng nên chọn mua sản phẩm của những cơ sở sản xuất có uy tín, có bảo hành đầy đủ.