Miễn, giảm tiền sử dụng đất dựa trên căn cứ nào?

Đến năm 2017, gia đình tôi mua được một thửa đất nữa và hiện dự định chuyển mục đích sử dụng thửa đất này, từ đất trồng cây lâu năm sang đất ở. Xin hỏi, chiếu theo quy định của pháp luật về đất đai thì gia đình tôi có được giảm tiền sử dụng đất khi chuyển đổi không? Nếu được thì mức giảm là bao nhiêu?

Mạc Văn Hải (Nghệ An)

Hộ gia đình là người dân tộc thiểu số, sống trong vùng kinh tế đặc biệt khó khăn chỉ được
miễn giảm tiền sử dụng đất một lần khi chuyển mục đích sử dụng đất. Ảnh minh họa

Trả lời:

Khoản 1, Điều 12 Nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định về thu tiền sử dụng đất (hiệu lực từ 1/7/2014, hiện vẫn còn hiệu lực) có nêu quy định: "Giảm 50% tiền sử dụng đất trong hạn mức đất ở đối với hộ gia đình là đồng bào dân tộc thiểu số, hộ nghèo tại các địa bàn không thuộc phạm vi quy định tại Khoản 2, Điều 11 Nghị định này khi được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định giao đất; công nhận (cấp Giấy chứng nhận) quyền sử dụng đất lần đầu đối với đất đang sử dụng hoặc khi được chuyển mục đích sử dụng từ đất không phải là đất ở sang đất ở."

Còn tại Khoản 2, Điều 13 Thông tư số 76/2014/TT-BTC ngày 16/6/2014 hướng dẫn một số điều của Nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định về thu tiền sử dụng đất (hiệu lực từ 1/8/2014, hiện đang còn hiệu lực) có nêu: "Hộ nghèo, hộ đồng bào dân tộc thiểu số được miễn tiền sử dụng đất phải có hộ khẩu thường trú tại địa phương thuộc vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; vùng biên giới, hải đảo theo quy định của pháp luật về danh mục địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng biên giới hải đảo."

Tại Khoản 1, Điều 10 Nghị định số 45/2014/NĐ-CP có nêu: "Hộ gia đình, cá nhân thuộc đối tượng được miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất thì chỉ được miễn hoặc giảm một lần trong trường hợp: Được Nhà nước giao đất để làm nhà ở hoặc được phép chuyển mục đích sử dụng đất từ đất khác sang làm đất ở hoặc được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở."

Đối chiếu với trường hợp của ông Mạc Văn Hải, nếu sự việc đúng như nội dung ông Hải trình bày thì Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu đã được Nhà nước cấp cho người sử dụng đất khi đó là bố, mẹ của ông Hải. Tại thời điểm đó, có thể bố, mẹ của ông đã được miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất.

Có hai trường hợp có thể xảy ra, một là bố, mẹ của ông Hải và bản thân ông không cùng một hộ gia đình, không chung nhau sử dụng thửa đất đã được cấp Giấy chứng nhận lần đầu, do đó việc bố, mẹ ông có được miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất hay không không ảnh hưởng đến ông Hải. Tức là ông Hải được coi như chưa từng được miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất một lần.

Nay ông Hải muốn chuyển mục đích sử dụng thửa đất mới mua, nếu đúng hộ gia đình ông Hải được xác định là dân tộc thiểu số, có hộ khẩu thường trú tại địa phương thuộc vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn thì gia đình ông vẫn nằm trong diện được giảm tiền sử dụng đất theo quy định tại Khoản 1, Điều 12 Nghị định số 45/2014/NĐ-CP. Theo đó, mức giảm mà ông được hưởng là 50% tiền sử dụng đất trong hạn mức đất ở tại địa phương.

Trường hợp thứ hai, khi bố, mẹ của ông Hải còn sống, Nhà nước cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu cho hộ gia đình do bố (hoặc mẹ) là chủ hộ, trong đó, ông Hải là một thành viên có quyền sử dụng đất chung với bố mẹ. Đồng thời, khi cấp Giấy chứng nhận lần đầu, hộ gia đình, trong đó ông Hải là thành viên, đã được miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất, thì sẽ đối chiếu theo Khoản 1, Điều 10 Nghị định số 45/2014/NĐ-CP. Cụ thể, chỉ thực hiện miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất một lần khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu hoặc chuyển mục đích sử dụng đất từ đất khác sang đất ở. Như vậy trong trường hợp này, nếu gia đình ông Hải thực hiện việc chuyển mục đích sử dụng đất thì sẽ không được miễn tiền sử dụng đất nữa.

Luật sư Trần Văn Toàn
VP luật sư Khánh Hưng - Đoàn luật sư Hà Nội