Hệ lụy từ việc tăng giá thép

Các DN đồng loạt tăng giá

Thép miền Nam (TCT Thép Việt Nam - VNSteel) tăng khoảng 700 nghìn đ/tấn, thép Việt - Hàn tăng 200 nghìn đ/tấn, thép Việt - Đức có mức tăng thấp nhất 100 nghìn đ/tấn. Hiện giá thép giao tại nhà máy (chưa tính thuế VAT và chiết khấu) đang dao động ở mức từ 12,2 - 13,26 triệu đ/tấn, còn giá bán lẻ thép xây dựng trên thị trường xoay quanh 14,2 - 14,4 triệu đ/tấn.

Giải thích nguyên nhân tăng giá, Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho rằng, do tác động từ thị trường phôi và thép phế trên thế giới tăng từ 500 USD/tấn ở thời điểm tháng 6 lên mức 560 USD/tấn trong tháng 7. Mặt hàng thép phế cũng tăng từ 350 USD lên 380 USD/tấn, nhiều DN sản xuất thép đã tăng giá bán sản phẩm từ 100 - 500 nghìn đ/tấn cho mỗi lần.

Qua tìm hiểu tại một số đại lý trên địa bàn Hà Nội cho thấy, giá bán lẻ thép xây dựng của các công ty liên doanh như Việt - Úc, Việt - Hàn ở mức 14,5 triệu đ/tấn; thép Thái Nguyên, thép Việt dao động ở mức 14,2 - 14,4 triệu đ/tấn. Theo một số chủ cửa hàng kinh doanh VLXD, thông thường, khi thép xây dựng tăng giá, người tiêu dùng thường đổ xô đi mua vì lo ngại giá còn tăng cao hơn nữa, nhưng ở đợt tăng giá này sức tiêu thụ trên thị trường lại giảm mạnh, từ 40 - 50% so với tháng trước.

Nếu như trước đây trung bình một cửa hàng đại lý tiêu thụ khoảng 15 tấn thép một ngày thì nay con số ấy giảm xuống chỉ còn từ 7 - 8 tấn một ngày. Chị Nghiêm Thị Cúc, chủ một đại lý sắt thép ở phố Đê La Thành cho biết, sau đợt tăng giá thép hồi tháng 3, các chủ công trình xây dựng dự đoán việc tăng giá thép có thể tiếp tục diễn ra, nên đã mua gom hàng dự trữ. Bên cạnh đó, thị trường xây dựng chuẩn bị kết thúc mùa cao điểm do bước vào mùa mưa nên sức mua giảm nhiều so với các tháng trước đây.

Thực tế này khác với dự báo của VSA là trong tháng 7 sức tiêu thụ thép trên thị trường tương đối khả quan. VSA cho rằng, nếu như lượng tiêu thụ thép trong tháng 4, tháng 5 chỉ đạt lần lượt là 299 nghìn tấn và 283 nghìn tấn thì tháng 6 lên tới 355 nghìn tấn và bước sang tháng 7 sức tiêu thụ sẽ cao hơn, từ 360 - 390 nghìn tấn.

Ông Nguyễn Tiến Nghi - Phó chủ tịch VSA cho biết, với mức giá tăng như hiện nay các DN sản xuất mới hòa vốn, hoặc có lãi chút ít bởi 2 tháng trước, tình hình tiêu thụ thép ảm đạm, để kích cầu thị trường các DN đã chấp nhận lỗ, giảm giá bán dưới giá thành sản xuất, ở mức 11,3 triệu đồng/tấn để quay vòng đồng vốn. Với mức tăng giá thép như hiện nay là hợp lý, đảm bảo hiệu quả kinh doanh cho DN nhưng người tiêu dùng vẫn chấp nhận được và là mức giá thật của thị trường.

 “Cơ hội” cho thép ngoại

Việc các DN sản xuất thép tăng giá đã trở thành thông lệ. Đó là, cứ khi nào giá phôi thép và thép phế trên thị trường thế giới có biến động là các DN thép không ngần ngại đưa ra những lý do để thanh minh cho việc tăng giá của mình.

Nếu như những năm trước đây, ngành Thép Việt Nam phải phụ thuộc tới 60 - 70% phôi thép nhập khẩu thì việc tăng giá thành phẩm còn có thể chấp nhận được. Thế nhưng, từ năm 2008 nguồn phôi sản xuất trong nước đã chủ động được 50% và năm 2009 tỷ lệ này nâng lên gần 60% đã bớt phụ thuộc nhiều vào nguồn nhập khẩu. Nhưng giá phôi thép chào bán trên thế giới mới rục rịch tăng, ngay lập tức các DN thép đã đẩy giá bán sản phẩm lên cao, chính điều này đã tạo cơ hội cho thép ngoại tràn vào gây rất nhiều khó khăn cho các DN trong nước. Các chuyên gia kinh tế cho rằng, đây là hình thức kinh doanh theo kiểu “gậy ông đập lưng ông” mà bài học cho ngành này đã có từ vài năm nay.

Ông Nghi cho biết thêm, việc tiêu thụ thép sản xuất trong nước đã khó, các DN còn phải cạnh tranh với thép cuộn nhập khẩu từ thị trường ASEAN, giá rẻ hơn so với thép sản xuất trong nước từ 500 - 700 nghìn đ/tấn. Từ đầu năm đến nay, có khoảng 222 nghìn tấn thép cuộn nhập khẩu vào Viêt Nam, tăng 124% so với cùng kỳ năm 2009. Riêng tháng 6, dù giá thép trong nước giảm nhưng thép nhập khẩu vẫn tràn về với số lượng trên 41 nghìn tấn (chiếm 41% trong tổng lượng nhập khẩu hàng tháng).

Trong khi đó, DN sản xuất trong nước lại tăng giá bán sẽ càng tạo điều kiện cho thép nhập khẩu giá rẻ vào thị trường Việt Nam nhiều hơn. Trước tình hình đó, VSA khuyến cáo các DN sản xuất trong nước không để thị trường thiếu thép và không nên tăng giá cao quá mức sẽ tạo điều kiện cho thép ngoại tràn vào, khi đó DN trong nước sẽ mất thị phần ngay trên sân nhà.

Bài học này đã từng xảy ra năm 2009, khi giá thép trong nước tăng cao, một số DN thương mại đã không quan tâm đến lợi ích chung, chỉ quan tâm lợi nhuận của mình, nhập khẩu thép ngoại ồ ạt về bán với giá rẻ hơn, đẩy các DN sản xuất thép trong nước vào tình thế khó khăn.

(Theo Báo Xây Dựng)