Doanh nghiệp bất động sản than trời vì lo “lỗ chồng lỗ”

Sự ra đời của Nghị định 20 được kỳ vọng sẽ là bước chuyển trong việc chống chuyển giá tại các doanh nghiệp FDI. Tuy nhiên trên thực tế, Nghị định này lại gây ảnh hưởng tiêu cực với các doanh nghiệp trong nước, đặc biệt là doanh nghiệp bất động sản.

Doanh nghiệp địa ốc bị vạ

Theo ông Trương Anh Tuấn, Chủ tịch Tập đoàn Địa ốc Hoàng Quân, nếu áp dụng Nghị định 20 thì các doanh nghiệp làm nhà ở xã hội sẽ bị ảnh hưởng nhiều hơn so với doanh nghiệp làm nhà ở thương mại.

Ông Tuấn phân tích, sau khi hết hạn giải ngân gói 30.000 tỷ đồng, các doanh nghiệp làm nhà ở xã hội phải vay vốn với lãi suất thương mại nhưng trần lãi vay bị khống chế ở mức 20%, còn lợi nhuận cũng bị khống chế 10%. Chính sách này sẽ kìm hãm sự phát triển của các dự án đầu tư nhà ở xã hội. Về phía ngân hàng, họ cũng sẽ hạn chế rót vốn cho các doanh nghiệp làm nhà ở xã hội. Còn với các cổ đông, họ cũng bị hạn chế do vốn liên kết.

Hơn nữa, đa phần các tập đoàn về bất động sản đều có công ty liên kết. Việc liên kết này cũng diễn ra ở cá nhân, ở một dự án hay một sản phẩm, do đó những đối tượng này cũng bị ảnh hưởng bởi Nghị định 20. Bên cạnh đó, một dự án cũng được tính vào quy định này. Khi hợp tác đầu tư, doanh nghiệp rót vốn vào dự án cũng bị tác động, khiến họ không mặn mà bỏ vốn vào đầu tư dự án.

“Chúng ta rất mừng là Chính phủ đã khuyến khích các startup. Nhiều hộ gia đình, cá thể đã chuyển sang mô hình startup. Nhưng việc áp dụng Nghị định 20 sẽ khiến việc kêu gọi vốn gặp khó khăn. Các nhà đầu tư phải đặt cược rất lớn", ông Tuấn nói.

Các doanh nghiệp bất động sản sẽ khó gọi vốn hơn khi áp dụng Nghị định 20. Ảnh minh họa

Tương tự, ông Nguyễn Trần Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cũng cho rằng một số quy định trong Nghị định 20 không phù hợp với nguyên tắc tự do kinh doanh đã được ghi nhận trong Luật Doanh nghiệp năm 2014. Một số nội dung còn mâu thuẫn với các quy định trong Luật Thuế hiện hành và có nhiều vấn đề không phù hợp với thực tế, ảnh hưởng lớn đến quyền lợi của doanh nghiệp.

Ông Nam cho rằng, doanh nghiệp nào cũng có nhu cầu vay vốn. Các doanh nghiệp đầu tư cơ sở hạ tầng, kinh doanh bất động sản, doanh nghiệp khởi nghiệp, các công ty trong giai đoạn đầu tư mới... cần phải có vốn đầu tư lớn, thời gian thu hồi vốn kéo dài nên sẽ gặp nhiều khó khăn hơn khi chi phí lãi vay nhiều và không được khấu trừ thuế.

Cụ thể, khi áp theo điều khoản của Nghị định 20, các doanh nghiệp có giao dịch liên kết sẽ phải chịu chi phí lãi vay 2 lần, đối mặt nguy cơ “lỗ chồng lỗ”. "Khoản 3 điều 8 của Nghị định 20 về áp trần lãi vay đang quy định không rõ ràng, minh bạch về đối tượng áp dụng, đồng thời đang có nhiều cách hiểu dẫn đến việc áp dụng có thể sai lệch và gây hoang mang cho các doanh nghiệp", ông Nam nhận xét.

Cũng theo ông Nam, các tập đoàn kinh tế tư nhân với mô hình công ty mẹ - con hiện đang phát triển mạnh ở nước ta sẽ gặp nhiều khó khăn khi áp dụng quy định này.

Sớm sửa đổi Nghị định

Dưới góc độ pháp luật, luật sư Trương Thanh Đức - Chủ tịch HĐTV Basico cũng cho rằng quy định này không hợp lý. Với trường hợp doanh nghiệp phải chi trả chi phí lãi vay cao hơn tỷ lệ khống chế nói trên thì quy định của Nghị định trái luật, vi phạm quyền huy động vốn từ mọi nguồn một cách hợp pháp để phục vụ nhu cầu kinh doanh của doanh nghiệp.

“Trong mọi trường hợp, tỷ lệ 20% nói trên nhằm đặt ra giới hạn với mục đích hạn chế tình trạng chuyển giá, dẫn đến thất thu thuế. Vì vậy, không có lý gì áp đặt đối với các công ty Việt Nam cho nhau vay vốn, kể cả đối với giao dịch liên kết, nếu như không nhằm mục đích chuyển giá, trốn, giảm nghĩa vụ nộp thuế”, ông Đức phân tích.

Ngoài ra, luật sư Đức cũng tiết lộ đã có nhiều cảnh báo quy định này không hợp lý, khiến các doanh nghiệp phải nộp thuế oan, không còn tính chủ động, và nhất là mất cơ hội mở rộng đầu tư kinh doanh.

Trước nhiều ý kiến phản ứng, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội tư vấn thuế Việt Nam (VTCA) cho biết, việc sửa đổi nghị định này là khả thi. Trước mắt, các cơ quan quản lý nhà nước nên có quy định không áp dụng mức 20% đối với các doanh nghiệp chịu một mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp, không có ưu đãi thuế, không có hiệp định liên kết.

"Chúng tôi sẽ cố gắng nỗ lực để kiến nghị giải pháp lên các cơ quan quản lý để vừa chống chuyển giá, vừa để các doanh nghiệp thuận lợi hơn trong hoạt động", bà Cúc nói.

Về phía doanh nghiệp, ông Trương Anh Tuấn - Chủ tịch Tập đoàn Địa ốc Hoàng Quân lo ngại việc dừng Nghị định là rất khó. Do đó, giải pháp tốt nhất là phải nhanh chóng sửa đổi nghị định này, và có thể áp dụng sửa đổi ngay trong kỳ quyết toán thuế 2018.