Đất sắp hết thời hạn sử dụng có được thế chấp để vay vốn ngân hàng?

Ông Hà Văn Đức (Gia Lai) phản ánh, trường hợp đất đang sử dụng là đất nông nghiệp của cá nhân, hộ gia đình trực tiếp sản xuất nông nghiệp đã được cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (đất trong hạn mức, chưa có quyết định thu hồi) mà chưa hết thời hạn sử dụng đất, khi làm thủ tục thế chấp tại Ngân hàng Nông nghiệp thì Ngân hàng hướng dẫn phải xin xác nhận tiếp tục sử dụng đất (đất sẽ hết hạn trong thời gian vay).

Điểm d, Khoản 1, Điều 188 Luật Đất đai 2013 quy định điều kiện thế chấp quyền sử dụng đất trong thời hạn sử dụng đất. Mục 2, Điều 74 Nghị định 43/2014/NĐ-CP hướng dẫn: "... khi hết thời hạn sử dụng đất thì được tiếp tục sử dụng đất theo thời hạn quy định tại Khoản 1, Điều 126 và Khoản 3, Điều 210 mà không phải làm thủ tục điều chỉnh thời hạn sử dụng đất", nhưng khi có nhu cầu thì thực hiện theo trình tự thủ tục tại Mục 3, Điều 74 Nghị định 43/2014/NĐ-CP.

Theo ông Đức, khi đất nông nghiệp của ông đang thế chấp thì điều kiện đất còn trong thời hạn là bảo đảm. Tuy nhiên khi vay thế chấp thì Ngân hàng hướng dẫn phải xác nhận tiếp tục sử dụng đất để bảo đảm trong thời gian vay đất không bị hết thời hạn sử dụng. Khi đăng ký để xác nhận tiếp tục sử dụng đất (đất đủ điều kiện để xác nhận theo quy định) thì không được xác nhận được do đất chưa hết hạn.

Vì vậy, ông Đức hỏi phải làm thủ tục thế nào để được bảo đảm quyền lợi để có thể thế chấp quyền sử dụng đất?

Trả lời:

Theo quy định tại Điều 167 Luật Đất đai 2013, hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất được thực hiện quyền thế chấp quyền sử dụng đất để vay vốn tại tổ chức tín dụng được phép hoạt động tại Việt Nam. Nhưng đối với đất thuê trả tiền hàng năm thì người sử dụng đất chỉ được thế chấp bằng tài sản thuộc sở hữu mình gắn liền với đất thuê theo quy định tại Điểm đ, Khoản 2, Điều 179 Luật Đất đai 2013.

Thời điểm thực hiện quyền sử dụng đất thực hiện theo quy định tại Điều 168 Luật Đất đai 2013, trường hợp người sử dụng đất chậm thực hiện nghĩa vụ tài chính hoặc được ghi nợ nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước thì phải thực hiện xong nghĩa vụ tài chính trước khi thực hiện việc thế chấp.

Điều kiện thực hiện các quyền của người sử dụng đất thực hiện theo quy định tại Điều 188 Luật Đất đai, trình tự thủ tục gia hạn sử dụng đất và xác nhận tiếp tục sử dụng đất nông nghiệp của cá nhân, hộ gia đình khi hết hạn sử dụng đất thực hiện theo quy định tại Điều 74 Luật Đất đai năm 2013.

Theo đó, việc thế chấp quyền sử dụng đất chỉ được thực hiện khi có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và đất trong thời hạn sử dụng. Khi hết thời hạn sử dụng đất, nếu người sử dụng đất có nhu cầu thì được Nhà nước xem xét tiếp tục cho thuê đất. Còn thời hạn vay vốn ngân hàng thực hiện theo quy định của pháp luật về ngân hàng.

(Bộ Tài nguyên và Môi trường)