Đập bỏ nhà tái định cư vì không người ở có lãng phí?

10 năm bỏ hoang

Mới đây, Công ty CP xây dựng số 3 Hà Nội (Hanco3) vừa đề xuất TP. Hà Nội đồng ý cho phá bỏ toàn bộ 3 tòa nhà tái định cư cao 6 tầng với 150 căn hộ ở khu đô thị mới Sài Đồng (quận Long Biên, TP. Hà Nội). Được biết công trình đã hoàn thành cách đây 10 năm nhưng không có ai về ở.

Theo tìm hiểu của PV báo Thanh Niên, 3 tòa nhà nói trên được xây dựng từ năm 2001 - 2006 để làm chỗ tái định cư tại chỗ cho các hộ dân phải di dời thực hiện dự án giải phóng mặt bằng tuyến phố Sài Đồng - khu đô thị Sài Đồng. Tuy nhiên, do không chấp nhận thỏa thuận về tái định cư tại đây nên người dân không nhận nhà khiến toàn bộ quỹ nhà này bị bỏ hoang từ đó đến nay. Đây cũng là lý do dự án mở rộng tuyến phố Sài Đồng dậm chân tại chỗ.

Do bị bỏ hoang lâu ngày, 3 tòa nhà đã bị bong tróc; phần chân tường đều nứt nẻ, nhiều phần diện tích quanh nhà đều bị cỏ mọc hoang hóa; khóa cửa, chấn song sắt các căn hộ đã hoen gỉ hết, một số khu vực trong khuôn viên hiện nay đang được tận dụng để vật liệu xây dựng, xe thu rác...

3 tòa nhà tái định cư ở quận Long Biên đã bỏ hoang hàng chục năm nên đang xuống cấp nghiêm
trọng. Tuy nhiên đề xuất đập bỏ của chủ đầu tư chưa được chấp thuận. Ảnh: Lê Quân

Bi đát hơn, tòa nhà tái định cư 4A Tạ Quang Bửu dù sở hữu vị trí "đẹp như mơ" khi nằm giáp với đường Đại Cồ Việt, khu vực vốn được xem là “đất vàng” thuộc phường Bách Khoa (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) cũng bị bỏ hoang. Dự án hoàn thiện từ năm 2015, quy mô gồm 154 căn hộ khang trang nhưng chẳng có người ở.

Theo thông tin do UBND quận Hai Bà Trưng cung cấp, chủ đầu tư của tòa nhà nêu trên là Công ty CP tu tạo và phát triển nhà do triển khai dự án ở cùng địa bàn nên xây tòa nhà 4A nhằm giải quyết tái định cư tại chỗ cho người dân. Tuy nhiên, do chưa thỏa thuận được về mức đền bù nên đã nhiều năm trôi qua, tòa nhà vẫn để hoang, không một bóng người.

Không riêng Hà Nội hay Tp.HCM, tình trạng bỏ không căn hộ tái định cư cũng diễn ra ở nhiều địa phương khác trong cả nước, gây lãng phí nguồn lực của xã hội.

Hà Nội không cho đập bỏ

Trao đổi với báo Thanh Niên về đề nghị đập bỏ 3 tòa nhà của Hanco3, ông Nguyễn Chí Dũng, PGĐ Sở Xây dựng Hà Nội, cho biết: “Chúng tôi chưa đồng ý để họ phá dỡ 3 tòa nhà và đã hướng dẫn họ xây dựng các phương án đề xuất cải tạo, sửa chữa để tiếp tục làm quỹ nhà tái định cư hoặc phá bỏ để xây nhà ở mới. Nhưng đến nay, họ chưa gửi lại phương án đề xuất cho Sở Xây dựng nên chưa báo cáo lãnh đạo TP. Hà Nội để ra quyết định”.

Liên quan vụ việc, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Quang Hùng cũng bày tỏ không ủng hộ việc đập bỏ 3 tòa nhà tái định cư này. Ông Hùng cho rằng nên xem xét chuyển đổi mục đích sử dụng để phát huy hiệu quả và góp ý khâu phê duyệt dự án đầu tư phải nghiên cứu kỹ hơn, đặc biệt về địa điểm, mục đích xây dựng để tránh lãng phí nguồn lực.

Trong khi đó, theo ông Dũng, không có chuyện TP. Hà Nội bị thừa nhà tái định cư. Thực tế việc nhiều khu nhà tái định cư được xây dựng hoàn thành nhưng đang để không là do người dân chưa về ở. “Công tác giải phóng mặt bằng để làm dự án thường rất phức tạp, khiếu kiện nhiều nên cần có thời gian vận động, giải thích cho người dân hiểu, khi đó, họ mới đồng thuận chuyển về nhà tái định cư ở. Thậm chí, có nhiều trường hợp phải cưỡng chế. Do đó dẫn đến tình trạng nhà tái định cư không có người ở tại một số nơi”, ông Dũng cho biết.

Theo TS Phạm Sỹ Liêm, Phó chủ tịch Tổng hội Xây dựng, sở dĩ các khu nhà tái định cư bị bỏ hoang không có dân vào ở là do chủ trương xây dựng dự án chưa gắn liền với thực tế, trong đó chất lượng công trình thấp, các dịch vụ về giao thông, điện, nước, cơ sở giáo dục... đều thiếu và chưa đồng bộ. Bên cạnh đó, còn có một vài lý do khác như vướng về thủ tục pháp lý, tiêu chuẩn được giao nhà... Đáng chú ý, đa phần các khu nhà tái định cư hiện nay mới chủ yếu giải quyết được nhu cầu ăn ở trong khi chưa thiết thực với sinh kế của các hộ dân tái định cư.

“Cơ quan chức năng mới chỉ quan tâm nhiều đến việc hoàn thành công trình, giao nhà, “cốt được việc của mình” chứ chưa thực sự tính toán kỹ đến nhu cầu chính đáng của người dân. Để hạn chế tình trạng nhà tái định cư bỏ hoang, cần hạn chế xây loại nhà này và có cơ chế giải phóng mặt bằng linh hoạt bằng tiền thỏa đáng để người dân tự tìm mua nhà”, TS Liêm đề xuất.