Đánh thuế nhà thứ 2 trở lên: Nhằm chống đầu cơ bất động sản

Bộ Tài chính vừa đưa ra đề xuất về việc đánh thuế căn nhà thứ hai trở lên. Theo đề xuất, dù hiện nay Nhà nước có nhiều khoản thu liên quan đến bất động sản (BĐS) thông qua các chính sách thuế, phí và lệ phí nhưng chưa có thuế tài sản hoặc thuế BĐS như thông lệ quốc tế.

Trong khi đó, ở nhiều quốc gia trên thế giới, nguồn thu ngân sách chủ yếu đến từ thuế tài sản. Nhiều quốc giá đánh giá thuế tài sản là loại thuế trực thu, có khả năng động viên tương đối sát với khả năng đóng góp thực tế của người chịu thuế bởi vì thuế đánh vào những tài sản cụ thể, đặc biệt là nhà và đất.

Tuy nhiên ở Việt Nam, hiện tại, chính sách thuế liên quan đến tài sản chưa đáp thể hiện được vai trò là một nguồn thu ổn định cho Ngân sách Nhà nước. Thuế sử dụng đất của Việt Nam hiện chỉ chiếm khoảng 0,15% tổng thu ngân sách và khoảng 0,03% tổng sản phẩm nội địa (GDP).

Hơn nữa, trong những năm gần đây, thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam liên tục tăng, từ 1.400 USD năm 2013 lên 2.200 USD năm 2016. Theo dự báo, đến năm 2020, thu nhập bình quân sẽ tăng lên 3.400 USD nên người dân sẽ càng có xu hướng nắm giữ, sở hữu, đầu tư BĐS.

Do vậy, theo Bộ Tài chính, việc nghiên cứu, ban hành Luật Thuế tài sản là cần thiết. Điều này không những giúp xây dựng hệ thống chính sách thuế đồng bộ, phù hợp thông lệ quốc tế mà còn góp phần bình ổn thị trường BĐS, hạn chế đầu cơ và sử dụng lãng phí BĐS.

Ngăn tích trữ đầu cơ bất động sản

Nhiều chuyên gia bày tỏ đồng thuận với Bộ Tài chính và cho rằng, với tình hình hiện nay, quyết định đánh thuế như trên là phù hợp, đặc biệt là trong bối cảnh thị trường BĐS vẫn xuất hiện tình trạng đầu cơ. Những người sở hữu từ 2 căn hộ, tài sản BĐS trở lên chiếm số lượng không hề nhỏ. Hơn nữa, việc áp thuế căn nhà thứ 2 trở lên sẽ chỉ tác động đến những người có nhiều tiền, sở hữu nhiều nhà, chứ không tác động đến người nghèo.

Tuy vậy, cũng có ý kiến nhận định rằng cần phải cân nhắc lại đề xuất trên, bởi áp thuế như vậy trở lên sẽ gây ra những bất công giữa người sở hữu nhiều nhà nhưng có diện tích nhỏ hẹp với người sở hữu ít nhà nhưng có diện tích lớn.

Sở dĩ như vậy vì theo như quan điểm của ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS Tp.HCM (HoREA), không nên áp thuế căn nhà thứ 2 trở lên đối với nhà tái định cư, nhà ở xã hội, nhà cấp 4 hoặc nhà thương mại có giá trị dưới 1 tỷ đồng. Bên cạnh đó, không nên thu thuế này đối với các hộ gia đình mua thêm nhà thứ 2, thứ 3... nhưng tổng diện tích các căn hộ nhỏ này dưới 200m2 nhằm đảm bảo tính công bằng, hợp lý.

Đồng quan điểm với Bộ Tài chính, ông Nguyễn Văn Đực, Phó Giám đốc Công ty Địa ốc Đất Lành cho rằng, việc đánh thuế BĐS dạng này sẽ chỉ ảnh hưởng đến người giàu chứ không tác động lên người nghèo.

Tuy vậy, ông Đực cũng lưu ý, người mua có thể nhờ bạn bè hoặc người thân đứng tên nên việc xác định được nhà thứ 2, thứ 3 để đánh thuế chủ sở hữu không hề đơn giản. Ngoài ra, người dân đã phải nộp nhiều loại thuế, phí khác nhau khi mua nhà. Do vậy, nếu thực hiện thu thuế tài sản như đề xuất của Bộ Tài chính, cơ quan ban hành cần củng cố cơ sở vững chắc để người dân không hiểu sai theo kiểu “thuế chồng thuế”.

Ông Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng: “Nếu như đánh thuế lũy tiến vào trường hợp nhiều nhà thì chắc chắn sẽ chống được đầu cơ”. Theo ông Võ, nhiều nước trên thế giới đã thực hiện thu thuế theo hình thức này từ lâu.

Ông Võ cũng cho rằng, khi áp thuế nhà thứ 2 trở lên, mức thếu phải nộp rất cao sẽ khiến người sở hữu nhiều nhà sẽ từ bỏ ý định tích trữ nhà và hạn chế được đầu cơ. Như vậy, thị trường BĐS sẽ ổn định và đáp ứng được nhu cầu thật của người tiêu dùng.