Đăng ký chuyển mục đích sử dụng đất: Dân lo "cò đất" giành hết suất

Xin làm vườn cũng phải chờ

Theo quy hoạch, mảnh đất vườn của ông Lâm Văn Ngọc (phường Linh Trung, quận Thủ Đức) là đất ở. Vì muốn xây nhà nên ông Ngọc tính sẽ CMĐSDĐ. Khi đi làm thủ tục, ông được thông báo phải về phường xin đăng ký CMĐSDĐ. Nhưng hồ sơ của ông phải chờ đến năm sau mới được giải quyết vì phường phải tập hợp danh sách gửi cho quận, trình thành phố phê duyệt.

Tương tự là trường hợp của ông Đào Minh Đức cũng ở phường Linh Trung. Ông Đức có gần 1.000m2 đất nông nghiệp trồng lúa nhưng vì lâu nay quận không trồng lúa nữa nên ông xin chuyển thành đất vườn để trồng mai. Ông Đức kể: "Tôi cũng được hướng dẫn về phường đăng ký và chờ qua năm sau xem xét. Mà phải chờ đến tháng 9 thì phường mới nhận".

Bất ngờ trước yêu cầu trên, ông Ngọc cho hay: "Mấy năm trước, khi nào có nhu cầu thì nộp hồ sơ và được giải quyết vì đất phù hợp quy hoạch, không có vụ đăng ký trước một năm chờ xem xét". Đáng nói, ông được cho biết là các quận/huyện còn có định mức được CMĐSDĐ từng năm. Ông đặt vấn đề: "Liệu định mức này có lọt hết vào tay "cò đất" có mối quan hệ quen biết với quận/huyện nên đã đăng ký hết suất?".

Không riêng quận Thủ Đức, nhiều quận huyện khác như quận 7, Hóc Môn, Bình Chánh... cũng đều yêu cầu người sử dụng đất phải đăng ký để quận tổng hợp, trình thành phố phê duyệt kế hoạch sử dụng đất hàng năm thì mới được CMĐSDĐ. Thông thường, kế hoạch sẽ được phê duyệt vào quý I của năm.

Quy định đăng ký trước mới được chuyển mục đích
sử dụng đất khiến nhiều người dân bức xúc. Ảnh: HTD

Làm theo quy định do bị Bộ TN&MT "thổi còi"

Yêu cầu muốn CMĐSDĐ phải đăng ký trước được triển khai từ khi có hướng dẫn 5312 ngày 5/6/2016 do giám đốc Sở TN&MT Nguyễn Toàn Thắng ký. Ông Thắng cho biết, người dân và các quận/huyện đã có nhiều phản ánh về những vướng mắc khi CMĐSDĐ. Sở TN&MT yêu cầu "thực hiện đúng quy định tại Điều 52 Luật Đất đai".

Điều 52 quy định, căn cứ để giải quyết CMĐSDĐ là kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện đã được phê duyệt và nhu cầu sử dụng đất "thể hiện trong dự án đầu tư, đơn xin giao đất, thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất".

Vì vậy, người dân phải đăng ký trước cho phường, sau đó quận tổng hợp và trình thành phố ban hành kế hoạch sử dụng đất theo từng năm. Trưởng Phòng TN&MT một quận giải thích: "Ai có tên trong danh sách đã đăng ký và trong kế hoạch sử dụng đất được duyệt của quận/huyện thì mới được giải quyết. Còn phát sinh mới phải dời qua năm sau".

Vị này cũng xác nhận có quy định về định mức được CMĐSDĐ hàng năm của các quận/huyện. Ông cho biết, định mức trên (gọi là kế hoạch sử dụng đất hàng năm) được tính toán phân bổ trên cơ sở kế hoạch sử dụng đất 5 năm của quận/huyện đã phê duyệt trước đó. Ông nhìn nhận: "Ai đăng ký trước sẽ được giải quyết và hết định mức thì phải dừng, chuyển qua năm kế tiếp".

Ông cũng cho hay, không thể phân biệt người dân có đất nhỏ hay "cò đất" đăng ký "vì đều là người sử dụng đất, có quyền như nhau". Quận đã phổ biến đến từng khu phố "nhưng người dân vẫn chưa hiểu nhiều; hoặc đất trống nên họ không ở đó và không đăng ký, đến khi có nhu cầu thì chịu chết", ông bày tỏ. 

Đưa ra lời khuyên, ông cho rằng người dân dù có nhu cầu hay chưa cũng cứ đến phường đăng ký CMĐSDĐ. Ông nói: "Nếu đăng ký mà không chuyển mục đích thì không sao nhưng không đăng ký mà cần đột xuất thì sẽ khó".

Phó chủ tịch UBND một quận giải thích thêm, trước đây, khi nào người dân nộp hồ sơ thì quận sẽ dựa vào quy hoạch để giải quyết. "Tuy nhiên, cách đây khoảng hai năm, Bộ TN&MT thanh tra và thổi còi hàng loạt quận/huyện vì không làm đúng Điều 52 Luật Đất đai. Từ đó các quận/huyện đều áp dụng quy định người dân phải đăng ký để quận đưa vào kế hoạch sử dụng đất hàng năm và trình thành phố phê duyệt", ông kể.

Đánh giá về quy định này, ông cho rằng còn nhiều bất cập, cứng nhắc và hình thức. Ông bày tỏ: "Đất đã phù hợp quy hoạch thì phải được giải quyết theo nhu cầu của người dân, cớ gì phải đăng ký trước và chia định mức từng năm. Dân bức xúc lắm nhưng chúng tôi phải làm theo quy định".