Đã có lối thoát cho việc cấp sổ đỏ tại các dự án phát triển nhà ở

Như vậy, nỗi lo lắng của hàng trăm nghìn hộ dân Thủ đô đã bước đầu được giải tỏa. Điểm "nghẽn" về cơ chế, chính sách đã được "gỡ", các cơ quan chức năng của TP cần thực hiện ngay để bảo đảm quyền lợi cho người dân và xử lý nghiêm các chủ đầu tư vi phạm để bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật.

Thành phố đang khẩn trương rà soát từng dự án để cấp sổ đỏ nhằm bảo đảm quyền lợi cho người dân. Ảnh: Khánh Nguyên

Ách tắc nhiều năm

Vấn đề ách tắc trong khâu cấp sổ đỏ cho người dân mua nhà tại các dự án phát triển nhà ở luôn là trăn trở của các ngành chức năng cũng như hàng trăm nghìn hộ dân trong nhiều năm nay. Theo thống kê của Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Hà Nội, toàn TP đang có khoảng 590.000 trường hợp mua đất, nhà dự án có nhu cầu cấp sổ đỏ, trong đó, gần 200.000 trường hợp đã nộp đủ hồ sơ nhưng cơ quan chức năng chưa thể cấp vì lỗi của chủ đầu tư. Theo ông Lê Tuấn Định, Giám đốc Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội, có nhiều lý do khiến việc cấp sổ đỏ cho người dân bị ách tắc. Nhiều dự án xây dựng sai phép, vượt số tầng, số căn hộ so với giấy phép. Có những đơn vị chưa nhận bàn giao mốc giới trên bản đồ, ngoài thực địa và chưa được cấp trích lục bản đồ khu đất nhưng đã xây nhà để bán. Lại có những doanh nghiệp nợ tiền sử dụng đất, nợ nghĩa vụ tài chính hoặc chậm điều chỉnh quy hoạch. Ngoài ra, có một điểm vướng nữa là không ít nhà đầu tư chỉ là đơn vị thứ cấp, nhận sự ủy quyền từ công ty "mẹ", mà quy định hiện hành lại chưa công nhận sự ủy quyền này.

Ông Nguyễn Hữu Nghĩa, Phó Giám đốc Sở TN&MT nhấn mạnh, khi mua nhà, người dân không thể biết chủ đầu tư nào còn nợ nghĩa vụ tài chính với Nhà nước hoặc vi phạm pháp luật về đất đai, quy hoạch, thậm chí xây dựng sai phép. Quyền lợi của người dân bị ảnh hưởng từ lỗi của chủ đầu tư. TP đang khẩn trương rà soát từng dự án để cấp sổ đỏ nhằm bảo đảm quyền lợi cho người dân. Tuy nhiên, để tháo gỡ được vấn đề này, Chính phủ cần có những hướng dẫn cụ thể. Ông Trần Hùng Phi, Cục trưởng Cục Đăng ký và Thống kê đất đai (Tổng cục Quản lý đất đai - Bộ TN&MT) đánh giá, tình hình cấp sổ đỏ đối với các dự án phát triển nhà ở đang còn tồn đọng nhiều vấn đề phức tạp. Thời gian qua, Bộ TN&MT đã cùng Hà Nội nhiều lần trao đổi bàn cách tháo gỡ. Về cơ bản, các vướng mắc đã có hướng giải quyết cụ thể và có khoảng 80% trường hợp của Hà Nội có thể cấp được sổ đỏ. Tuy nhiên, đây cũng không phải là vấn đề đơn giản bởi chủ đầu tư nào cũng có cái vướng. Bộ TN&MT và TP Hà Nội đã rà soát cụ thể các trường hợp, qua đó kiến nghị Chính phủ chỉ đạo tháo gỡ đối với những vướng mắc vượt thẩm quyền của Bộ và TP.

Phải bảo đảm quyền lợi của người dân

Mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải đã chủ trì cuộc họp với các bộ, ngành, địa phương liên quan nhằm tháo gỡ vướng mắc về cấp sổ đỏ và chỉ đạo giải quyết, đẩy nhanh tiến độ cấp sổ đỏ trên nguyên tắc bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người dân, hạn chế thất thu ngân sách. Chính phủ yêu cầu các địa phương thanh, kiểm tra việc thực hiện các dự án phát triển nhà ở; thực hiện các biện pháp mạnh để xử lý nghiêm chủ đầu tư vi phạm pháp luật về đất đai, xây dựng. Về hướng tháo gỡ, Chính phủ chỉ đạo các địa phương xem xét, cấp sổ đỏ cho người mua nhà đã hoàn thành nghĩa vụ với chủ đầu tư theo quy định của pháp luật trong các trường hợp: Công ty "mẹ" được Nhà nước giao đất thực hiện các dự án phát triển nhà ở nhưng có văn bản ủy quyền hoặc giao nhiệm vụ cho công ty "con" đầu tư và đứng tên ký kết hợp đồng bán nhà ở. Bên bán nhà đã tự nhận chuyển nhượng dự án mà không làm thủ tục nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật, nay đứng tên ký hợp đồng bán nhà ở thì UBND cấp tỉnh xem xét quyết định công nhận việc chuyển quyền sử dụng đất giữa các chủ đầu tư. Chủ đầu tư phải thực hiện nghĩa vụ tài chính quy định tại thời điểm chuyển nhượng dự án. Chủ đầu tư chưa hoàn thành thủ tục pháp lý về đất đai, chưa nộp tiền sử dụng đất, đã xây dựng và bàn giao nhà ở cho người mua nhà theo hợp đồng bán nhà ở thì UBND cấp tỉnh xem xét quyết định công nhận việc sử dụng đất để thực hiện dự án của chủ đầu tư. Chủ đầu tư chịu trách nhiệm nộp tiền sử dụng đất theo giá đất tại thời điểm hoàn thành công trình…

Thực hiện chỉ đạo trên, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Vũ Hồng Khanh vừa yêu cầu Sở TN&MT chủ trì cùng các sở: Quy hoạch Kiến trúc, Xây dựng, Tài chính, Cục Thuế Hà Nội và UBND các quận, huyện, thị xã (nơi có dự án) trong tháng 9-2013 thành lập tổ công tác để tham mưu cho TP giải pháp đẩy nhanh việc cấp sổ đỏ cũng như xử lý chủ đầu tư vi phạm đã được kết luận.