Chia đất đai thế nào khi không có di chúc?

Hiện tại, gia đình chỉ còn tôi và em gái tôi. Tôi muốn hỏi khối tài sản do bố mẹ tôi để lại sẽ được chia như thế nào? Tôi là người lo hương hỏa cho bố mẹ vậy tôi có được hưởng nhiều tài sản hơn hay không? Tôi phải làm những thủ tục gì mới được hưởng phần di sản?

Nguyễn Văn Tây (huyện Bình Chánh, Tp.HCM)

Trả lời

Theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 675 Bộ luật Dân sự năm 2005 thì thừa kế theo pháp luật sẽ được áp dụng trong trường hợp người để lại di sản thừa kế không có di chúc. Căn cứ vào điểm Điều 676 Bộ luật Dân sự năm 2005 thì hàng thừa kế thứ nhất sẽ bao gồm: “vợ, chồng,…., con đẻ, con nuôi của người chết”. Và những người thừa kế cùng hàng sẽ được hưởng phần di sản bằng nhau.

Vì bố mẹ anh khi qua đời không để lại di chúc cho nên phần di sản sẽ được phân chia theo pháp luật. Anh và em gái của anh đều được xác định là người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất và hưởng phần di sản bằng nhau tức một nửa di sản thừa kế. Chính vì thế, mặc dù anh là người lo hương hỏa cho bố mẹ nhưng cũng không được hưởng phần di sản nhiều hơn trừ trường hợp 2 người có thỏa thuận khác.

Về thủ tục phân chia di sản, theo quy định tại Điều 681 Bộ luật Dân sự năm 2005 thì để được hưởng phần thừa kế của mình những người thừa kế phải cùng nhau họp mặt để thỏa thuận cách thức phân chia di sản sau khi có thông báo về việc mở thừa kế. Mọi thỏa thuận của những người thừa kế đều phải được lập thành văn bản.

Vì di sản thừa kế là nhà đất, nên sau khi anh và em gái anh thỏa thuận được với nhau về cách thức phân chia di sản và thỏa thuận đó được ghi nhận thành văn bản, anh phải làm thủ tục đăng ký thừa kế theo quy định tại Điều 129 Luật Đất đai năm 2003. Cụ thể như sau: người thừa kế phải gửi hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất tại UBND xã nơi có đất để chuyển cho văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất. Hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất gồm: Biên bản phân chia thừa kế và giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền với đất.

Sau khi nộp hồ sơ hợp lệ và thực hiện đủ các nghĩa vụ tài chính thì UBND cấp có thẩm quyền sẽ xem xét để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền với đất cho phần di sản mà người thừa kế được hưởng. Theo đó, anh hãy chuẩn bị hồ sơ thừa kế liên hệ UBND xã Lê Minh Xuân để làm các thủ tục nêu trên.
 

Lưu Minh Sang (Khoa Luật-Đại học Kinh tế Luật)